Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het stadhuis in Arnhem

betekenis & definitie

(Koningstraat 38) is een modern complex, gekoppeld aan een pand dat tussen 1539 en 1546 in vroege renaissance-stijl is verbouwd in opdracht van de Gelderse krijgsheer Maarten van Rossum. Dit zogeheten Duivelshuis ontleent zijn naam aan de satyrversieringen onder de zuidelijke arkeltoren.

De gewelfsluitstenen van het onderste gedeelte van die driezijdige toren worden aan Arnt van Tricht toegeschreven. Het pand maakt deel uit van het Arnhemse stadhuis sinds een verbouwing in 1830, onder leiding van A. Aytink van Falkenstein. Bij een ingrijpende vernieuwing en reconstructie in 1898 naar plannen van C. Muysken werd de ingebouwde zuidmuur verbouwd tot gevel met een portiek in neorenaissancevormen. In 1944 brandde een groot deel van het achterliggende stadhuiscomplex af.

Bij de nieuwbouw van het stadhuis onderging het ‘Duivelshuis’ in 1965-'68 een reconstruerende restauratie, waarbij onder meer de in 1830 verdwenen noordelijke arkeltoren werd herbouwd. De gebeeldhouwde koppen boven de vensters zijn kopieën door G. Roverso, die ook zes nieuwe beelden maakte van Maarten van Rossem (lansdrager) en tijdgenoten.

Onder het pand bevinden zich drie overwelfde kelders. De keldervloer bevat oude platen met inscripties. De meest noordelijke kelder heeft een 15de-eeuwse deur met gotische versiering die afkomstig is uit Nijmegen. Het interieur van het ‘Duivelshuis’ bevat verder een grotendeels natuurstenen renaissanceschouw, een 17de-eeuwse schouw met marmeren hoekzuiltjes en een rijk versierde deurpartij de laatste twee zijn afkomstig uit het in 1910 gesloopte huis Bakkerstraat 36.

Het nieuwbouwgedeelte van het stadhuis kwam in 1963 tot stand naar het prijswinnend ontwerp van J.J. Konijnenburg in samenwerking met de architecten Dwars, Heederik & Verheij. Aan een atrium staan twee door een passage verbonden kantoorvleugels en aan de oostzijde een vleugel met de stadhuishal met gaanderij en de raadzaal. De raadzaal is aan de zuidzijde uitgebouwd boven een vijver.

< >