Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Dronrijp

betekenis & definitie

Woonhuizen. In de zijgevel van het huis Skilpaed 28 (circa 1900) bevindt zich de maniëristische stichtingssteen van de drie in 1608 gebouwde armenwoningen die hier oorspronkelijk stonden.

Het dwarse huis Tichelwurk 11-12 heeft een classicistische ingangsomlijsting en een zadeldak tussen topgevels.De noordgevel is versierd met 17de-eeuwse gebeeldhouwde ionische kapitelen boven hoekpilasters, festoenen en een gevelsteen met 1731. De zuidgevel bevat twee cartouches met inscriptie en een grote gevelsteen met de voorstelling van twee (afscheid nemende) mannen bij een boot. Het diepe huis Brêgebuorren 9 uit 1732 heeft een classicistische deuromlijsting, een kroonlijst met gesneden consoles en een dakkapel met pilasters en rondbogig fronton. Het in 1744 gebouwde diepe pand Tsjerkebuorren 13 is het geboortehuis van de sterrenkundige Eise Eisinga. Rond 1750 is het dwarse huis Skilpaed 32-34 gebouwd ter huisvesting van de vroedmeester en geneesheer. Boven de ingang bevindt zich een smalle klokgevel met natuurstenen aanzetkrullen en bekroning.

Brêgebuorren 5 is een dwars huis met een ingangspartij uit circa 1780. Het forse herenhuis Dûbelestreek 2 heeft op de verdieping een houten erker, van waaruit men zicht had op de nu gedeeltelijk gedempte trekvaart. Het laat-18de-eeuwse huis is het geboortehuis van de schilder Lourens Alma Tadema (1836-1912). Laat-18de-eeuws in opzet is ook Tsjerkebuorren 42, opgetrokken in gele Friese steen en voorzien van een smalle Vlaamse topgevel. Karakteristieke voorbeelden van eclectische middenganghuizen zijn Hearewei 29 (circa 1875), gebouwd op het omgrachte terrein van de voorm. Osinga State, en Hearewei 35 (1875), gebouwd als predikantswoning bij de Herv. kerk.

In 1938 is de veranda van dit laatste pand veranderd in een serre. Het in neorenaissance-vormen opgetrokken huis Brêgebuorren 4 (circa 1895) is voorzien van siermetselwerk in rode steen en gepleisterde ornamenten.

W. Sinnema heeft in 1905 de rentenierswoning Hearewei 31 laten bouwen naar een ontwerp in neorenaissance-stijl van S. Feikema. Naast het huis staat een schuur met kleine veestalling en voeropslag (circa 1915). De rond 1915 gebouwde villa Aurelia (Brêgebuorren 6) is een karakteristiek voorbeeld van een villa met jugendstil-invloeden. Voorbeelden van vroeg-20ste-eeuwse burgerwoonhuizen zijn het in witte kalkzandsteen opgetrokken dubbele pand Hearewei 11-13 (rond 1915) en het dubbele huis Holpaed 17-19 (circa 1920) met de voor die tijd kenmerkende gedeeltelijke bepleistering van de gevels.

< >