Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Mantgum

betekenis & definitie

De Herv. kerk (S. van Galemawei 3), oorspronkelijk gewijd aan Maria, is een vijfzijdig gesloten eenbeukige kerk met een toren van drie geledingen met ingesnoerde naaldspits. De kerk kwam rond 1500 tot stand ter vervanging van een vroeg-13de-eeuwse voorganger.

In 1865-67 heeft men de kerk naar plannen van J. Douma verhoogd, uitwendig gepleisterd en voorzien van de huidige neogotische venstertraceringen.

Ter vervanging van de middeleeuwse zadeldaktoren verrees de huidige toren in 1868. In de toren hangen een door Geert van Wou gegoten klok (1499) en een klok van de firma A.H. van Bergen (1896).

Het kerkinterieur wordt gedekt door een gestuct vlak plafond uit 1879 onder het oude houten tongewelf, waarvan de korbelen en trekbalken stucornamenten kregen. In de kerk liggen drie 16de-eeuwse zerken in vroege renaissance-vormen voor leden van de families Van Galema, Hoxwier en Dekema.

Tot de inventaris in Lodewijk XVI-stijl uit 1779-'81 behoren een door Hermannus Berkebijl gesneden voor Friesland unieke ronde preekstoel met doophek, banken met gesneden wangstukken en een scheidingswand onder het orgel. Het door L. van Dam & Zn. gebouwde orgel (1879) is versierd met beelden van een vroeger orgel (1844).

De gebrandschilderde ramen (1939) zijn vervaardigd door J.H. Wijkmans en afkomstig uit het in 1984 opgeheven gemeentehuis; de afbeeldingen tonen de zestien kerken en torens van de voorm. gemeente Baarderadeel.Rond het kerkhof staat een bewerkt gietijzeren hek (1863), gemaakt door B.E. Mohrmann en mogelijk ontworpen door H.R. Stoett. De pastorie (Frijbuorren 1) is een hoekhuis uit 1870, uitgevoerd met eclectische elementen en twee hoger opgetrokken risalieten met portiek. De voorm. kosterswoning en consistorie (S. van Galemawei 5-7) zijn uit circa 1900.

< >