De Ezumazijl (bij Ezumazijl 1), gelegen ten zuidoosten van Anjum, is een oorspronkelijk uit 1671 stammende uitwaterings- en keersluis op de plaats waar de Zuider Ee in de Lauwerszee uitmondde. Na herstel in 1745 is de sluis in 1931 vernieuwd onder leiding van W.D.
Booijenga, polderopzichter van het Waterschap Oost- en Westdongeradeel. Sinds de afsluiting van de Lauwerszee in 1969 heeft de Ezumazijl een secundaire functie.
De sluiskolk heeft een laag binnenhoofd en een hoog buitenhoofd met trappen. De sluisdeuren zijn in 1992 vernieuwd.
Op het hoge deel staat een uit 1931 stammend contributiehuisje en over het lage deel ligt een ijzeren ophaalbrug uit 1901. Het in 1931 bij de sluis gebouwde gemaal ‘Dongerdielen’ is uitgevoerd in zakelijk-expressionistische vormen naar plannen van W.D.
Booijenga.
