Gepubliceerd op 02-01-2020

Begraafplaatsen in Leeuwarden

betekenis & definitie

Begraafplaatsen. Op het terrein van de oude terp Fiswerd, in de late middeleeuwen de plaats van het klooster van de Grauwe Begijnen, werd in 1830-'33 de omgrachte Alg. begraafplaats (Spanjaardslaan 76-78) aangelegd naar plannen van L.P.

Roodbaard. Sinds de sluiting in 1969 is het een funerair wandelpark met een duidelijk 19de-eeuws karakter.

Een stenen brug met een door J. van der Wielen ontworpen gietijzeren hek met veel doodssymboliek (1832) vormt de toegang. Het toegangspad wordt geflankeerd door twee uit 1832 daterende, wit gepleisterde neoclassicistische huisjes met toscaanse zuilenportico en rieten dak oorspronkelijk een dienstwoning voor de doodgraver en een bergplaats naar ontwerp van I.

Warnsinck. Het door Th.A.

Romein ontworpen baarhuisje (circa 1875) verkeert in ruïneuze toestand. Van de vier begraafperken is met name het perk bij de toegang interessant door de grafstenen en monumenten met gietijzeren hekwerkjes.

Interessante grafmonumenten zijn die van J.B. Weerman († 1882), L.P.

Roegholt († 1895), D.

Lehmann-Menalda († 1898) en de socialist L.

Zandstra († 1923) met een reliëf van T. Visser.

Naast de Alg. begraafplaats en gelijktijdig daarmee aangelegd, ligt de omgrachte en sober ingerichte Isr. begraafplaats, die sinds 1871 een zelfstandige begraafplaats vormt. Het huidige metaarhuisje stamt uit circa 1900.

Een deel van de aanwezige grafstenen is afkomstig van de in 1949 geruimde Joodse begraafplaatsen bij de Boterhoek en de Groeneweg. Een eenvoudig monument herdenkt de tijdens de oorlog uit Friesland weggevoerde Joden.

De in 1882 aangelegde R.K. begraafplaats (Harlingerstraatweg 130) heeft behalve een baarhuisje en bergplaats uit die tijd een kruisiginggroep aan het eind van het centrale pad en diverse interessante grafmonumenten, zoals de neogotische monumenten van G.H.D. Langemeyer († 1897), de familie Von Weijhrother (circa 1900), de familie Kuhlmann (1903), de familie Lampe (1917), en het eclectisch grafmonument van de familie Tulleners (1900).

De oorspronkelijke ingang van de in 1918-'19 aangelegde Noorderbegraafplaats (Schapendijkje 6-8) wordt geflankeerd door twee blokvormige panden uit 1923, ontworpen door L.H.E. van Hylckama Vlieg met expressionistische en art décodetails. Hoge gesnoeide heggen scheiden de perken van het oude gedeelte van deze begraafplaats die recent aanzienlijk is uitgebreid.

< >