Langgerekt kanaaldorp, gesticht in de eerste helft van de 19de eeuw als veenkolonie langs de Drentsche Hoofdvaart. Het vroeger ook Nieuw-Smilde genoemde dorp wordt gekenmerkt door een vrij open bebouwingsstructuur aan weerszijden van de vaart.
Na de Tweede Wereldoorlog is Bovensmilde aan de oostzijde uitgebreid.
