systeem dat wordt gebruikt om te voorkomen dat warmte of geluid ongewenst naar buiten treedt.
Met warmte-isolatie tracht men te voorkomen dat warmte uit een gebouw (b.v. een woonhuis) weglekt naar buiten toe. De mate waarin dat gebeurt via daken, muren, ramen en vloer wordt uitgedrukt in kwaarde (J/m2.°C.s). Hoe lager de k-waarde is, des te beter is de isolatie. Een volledige isolatie is evenwel niet mogelijk. Het grootste warmtelek in een gebouw wordt gevormd door de vensters. Toepassing van dubbel glas (of zelfs drievoudig) halveert de warmtestroom door het venster.
Voor de energiecrisis van 1973 was er in Nederland weinig belangstelling voor warmteisolatie. Door de steeds goedkoper wordende energie was isolatie economisch niet aantrekkelijk. Het gevolg hiervan is dat in Nederland veel gebouwen staan die volgens de huidige maatstaven veel te veel warmte verliezen. In b.v. Zweden en Denemarken, waar al veel langer aandacht besteed is aan de warmte-isolatie, is dit niet het geval. Bij nieuwbouwwoningen wordt tegenwoordig in de spouw van de buitenmuren isolatiemateriaal aangebracht.
Bij oudere woningen is het soms mogelijk de spouw vol te spuiten met isolatiemateriaal. Een bijkomend gunstig effect van goede woningisolatie is dat de behaaglijkheid binnen toeneemt, waardoor de leeftemperatuur iets omlaag kan. Woningen die in 1981 gebouwd werden, verbruiken aan verwarming ca. 40 % minder energie dan de woningen van voor 1973. Een nadeel van isolatie is dat de verversing van de binnenlucht vaak sterk afneemt, zodat verontreinigingen binnenshuis zich kunnen ophopen. Isolatiematerialen. Voor warmte-isolatie worden materialen gebruikt waarin de lucht over een groot aantal aparte ‘cellen’ is verdeeld, zodat de warmte-overdracht klein wordt.
Voorbeelden van isolatiemateriaal zijn glaswol, steenwol en kunststofschuim. Vroeger werden als isolatiemateriaal ook asbest bouwplaten of isolatiedekens vooral in fabrieken — gebruikt. Omdat asbest schadelijk bleek voor de gezondheid, is ernaar gestreefd dit door andere materialen te vervangen; in Nederland worden ter vervanging kunststof cementplaten ontwikkeld.
Over het algemeen werkt isolatiemateriaal voor warmte tevens isolerend voor geluid, → geluidsisolatie.
