sinus Valsalvae

betekenis & definitie

sinus aortae. Deze tegenover de klepslippen liggende verwijdingen van de aorta werden voor het eerst beschreven door de Italiaanse anatoom en chirurg Antonio Maria Valsalva (1666-1723) in zijn Dissertationes Anatomicae.

Valsalva studeerde in Bologna, waar hij leerling was van de befaamde anatoom Marcello Malpighi (1628-’94). Na zijn promotie (1687) legde hij zich voornamelijk toe op de anatomie, een passie uit zijn jeugd. Met een leergierige nieuwsgierigheid had hij in die jaren al menige vogel ontleed (Eloy). In 1697 kwam de kroon op zijn werk: de leerstoel voor de anatomie aan de oude universiteit van Bologna. Bij dit hoogleraarschap praktizeerde hij als arts en was hij als chirurg verbonden aan het stedelijk ziekenhuis.

Valsalva kreeg vooral bekendheid door onderzoekingen naar het gehoororgaan, vondsten die hij beschreef in zijn DeAure humana (1704). Duidelijk maakte hij onderscheid tussen het uitwendig oor en het midden- en binnenoor. In dit werk beschreef hij twee proeven die nog steeds zijn naam dragen: Valsalva-manoeuvre en proef van Valsalva. Bij het eerste experiment laat men de patiënt diep inademen en dan bij gesloten stemspleet flink persen. De druk in de thorax stijgt hierdoor, waardoor de terugstroming van bloed naar het rechter hartgedeelte wordt belemmerd, met als gevolg een (röntgenologisch zichtbare) verkleining van het hart en uitgezette halsaderen. Bij de proef van Valsalva perst de patiënt bij gesloten mond en neusgaten. Lucht wordt hierdoor via de tuba auditiva in het middenoor geblazen, waardoor het trommelvlies uitpuilt. Bij slikken bij gesloten neus en mond wordt het vlies ingetrokken.

Een van Valsalva’s bekendste leerlingen, de Italiaanse anatoom Giovanni Battista Morgagni (1682-1771) gaf in 1740 in Venetië het verzameld werk van zijn leermeester uit: Antonii Marine Valsalvae Opera, hoe est deAure humana & Dissertationes Anatomicae, cum additionibus J.B. Morgagni.