Shwartzman-reactie

betekenis & definitie

een vermoedelijk nietimmunologische reactie van ontstekingsachtige aard met bloeding en necrose ten gevolge van herhaalde toediening van een bacteriefiltraat. Het fenomeen is genoemd naar Gregory Shwartzman (1896-1965), Russisch bacterioloog te New York. Dit fenomeen was de Italiaanse seroloog Giuseppe Sanarelli (1864-1940) eveneens opgevallen. Wanneer hij een konijn intraveneus cholerabacillcn toegediend had, traden er bij het dier geen verschijnselen op; een tweede injectie met bijvoorbeeld proteusbacteriën op de dag daarna, doodde het dier door het optreden van darmbloedingen (Sanarelli-fenomeen).