Woordenboek van medische eponiemen

T.Beijer en C.G.L.Apeldoorn (1998)

Gepubliceerd op 17-06-2020

Schüffner-korreling

betekenis & definitie

roze korreltjes in erytrocyten waarin Plasmodium vivax zich ontwikkelt, voor het eerst beschreven in 1899 door de Duitse tropenarts Wilhelm August Paul Schüffner (1867-1949).

Schüffner, geboren in Gernheim nabij Minden, studeerde geneeskunde in Erlangen, Würzburg en Leipzig. Voor zijn promotie te Leipzig (1894) bekwaamde hij zich bij Heinrich Curschmann (1846-1910) in de interne geneeskunde en bij Karl Thiersch (1822-’95) en Friedrich Trendelenburg (1844-1924) in de chirurgie. In 1897 vertrok hij naar Deli (Sumatra), waar hij als arts verbonden was aan het ziekenhuis van de Senembah Maatschappij (Lindeboom, 1984). Door een analyse van ziekte- en doodsoorzaken onder de arbeiders op de tabaksplantages kon hij maatregelen invoeren tegen de voornaamste ziekten, waardoor de sterfte aan beriberi, mijn wormziekte en dysenterie in belangrijke mate afnam. In dienst van het gouvernement van het voormalige Nederlands-Indië deed hij zeer belangrijk werk bij de bestrijding van malaria op Sumatra.

In 1921 vertrok hij naar Europa en hij werd drie jaar later hoogleraar in de tropische hygiëne aan het toenmalige Koloniaal Instituut te Amsterdam. Behalve zijn belangwekkende malariaonderzoek verschenen tal van publikaties over onder meer beriberi, ankylostoma, gele koorts, dengue (“knokkelkoorts’), ‘pseudo-tyfus van Deli’ (scrub tyfus of rickettsiosis Tsutsugamushi) en ziekte van Weil. Schüffner, een van de grootste malariakenners ter wereld, genoot internationale vermaardheid. Hij was lid van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen en de universiteit van Amsterdam verleende hem een eredoctoraat.

< >