pulvus Doven

betekenis & definitie

Dovers poeder, pulvis opii compositus, een combinatie van onder meer opiumpoeder en poeder van de bast van de ipecacuanhawortel.

‘Take Opium one ounce, Salt-Petre and Tartar vitriolated each four ounces, Ipecacuanha one ounce. Put the Salt-Petre and Tartar into a red hot mortar, stirring them with a spoon until they done flaming. Then powder them very fine; after that slice in your opium, grind them to a powder, and then mix the other powders with these. Dose from forty to sixty or seventy grains in a glass of white wine Posset (posset = ouderwets geneesmiddel tegen verkoudheid waaraan verschillende ingrediënten werden toegevoegd, dikwijls alcohol, dat de melk deed stremmen] going to bed; covering up warm and drinking a quart or three pints of the Posset-Drink while sweating.’ (Hamilton Bailey) Zie hier het recept voor het vermaarde poeder van de Engelse arts Thomas Dover (1662-1742). Het is een hoestmiddel dat merkwaardigerwijs door Dover als zweetmiddel bij koortsende ziekten werd voorgeschreven. Dover vermeldde in 1732 het bereidingsvoorschrift in zijn boek The Ancient Physician’s Legacy to his Country. Sindsdien werd het recept in praktisch alle farmacopeeën opgenomen. Wie was deze arts, misschien wel een van de merkwaardigste figuren uit de geschiedenis van de geneeskunde?

Dover, geboren in Warwickshire in de Cotswold Hills, verwierf in Cambridge het baccalaureaat in de geneeskunde. Na een assistentschap in Londen bij de bekende Thomas Sydenham (1624-’89) vertrok hij naar Bristol, waar hij als een van de eerste artsen de arme bevolking gratis behandelde. Ondanks deze filantropische inslag had hij in de loop der jaren kennelijk zo veel verdiend, dat hij in 1708 partner werd in een kaaptocht naar de zuidelijke zeeën. De expeditie duurde drie jaar en bracht door het plunderen van Spaanse schepen en koloniën, in die dagen een rechtmatig Engels prerogatief, maar liefst honderdzeventigduizend livres op.

Dover, kapitein van de Duke, een van de kaperschepen, kon men bij ieder gevecht in de voorste gelederen aantreffen. De meest tot de verbeelding sprekende gebeurtenis van deze kaaptocht vond plaats op 2 februari 1709. Op die dag deed de Duke Juan Fernandez, voor de kust van Chili, aan. Op dit eiland vonden ze de Schotse zeeman Alexander Selkirk, die gedurende vier jaar en vier maanden in zijn eentje als schipbreukeling op het eiland gebivakkeerd had. De avonturiers kwamen in gezelschap van Selkirk in 1711 in Engeland terug. Woodes Rogers, leider van de expeditie en later gouverneur van de Bahama’s, beschreef de gehele tocht in zijn A Cruising Voyage Round the World. Op dit boek baseerde Daniël Defoe (1659-1731) in 1719 zijn onsterfelijk geworden verhaal over Robinson Crusoë.

Na dit avontuur hervatte Dover zijn praktijk, eerst in Gloucestershire en van 1721 af in Londen, ‘ff will beforfuture historians to decide’ aldus Hamilton Bailey, ‘who is the more worthy of immortality, the physician who gave us the powder or the pirate who gave lis Robinson Crusoe.’