kocher

betekenis & definitie

arterieklem voor het dichtknijpen van bloedende vaten, een vinding van de Zwitserse chirurg Emil Theodor Kocher (1841-1917).

Kocher, geboren in Burgdorf in het kanton Bern, studeerde geneeskunde aan de universiteit van Bern, waarna hij zich in Berlijn, Londen en Parijs verder in de chirurgie bekwaamde. In 1866 werd hij privaatdocent en zes jaar later gewoon hoogleraar in de heelkunde aan de universiteit van Bern. Gedurende 45 jaar zwaaide hij de scepter over de chirurgische universiteitskliniek. Onder zijn leerlingen vond men behalve Harvey Cushing (1869-1939) talloze andere Amerikanen.

Kocher was de eerste chirurg in Zwitserland die de aseptische operatiemethode invoerde. In 1888 introduceerde hij hiertoe de zijdedraad als ‘eine einfache Methode zur Erzielung sicherer Asepsis1 (Lindeboom, 1993). Als clinicus aan het ziekbed was hij onovertroffen; bij zijn operaties legde hij een groot technisch vernuft aan de dag. In 1880 ontwikkelde hij een radicale operatie bij tongkanker. Voor de mobilisatie van het duodenum ontwikkelde hij een methode die nog steeds kocheren genoemd wordt. Bij de instulping van de geopende breukzak bij liesbreukoperatie spreekt men van de invaginatie volgens Kocher; met de Kocher-repositiemethode bedoelt men een handgreep tot de repositie van de ontwrichte humeruskop in de gewrichtskom.

In het zo kroprijke Zwitserland ontwikkelde hij in 1878 de moeilijke operatie wegens struma. In zijn kliniek zijn tot aan zijn dood niet minder dan 7050 stmmectomieën verricht (Dumesnil). De halsincisie bij deze operatie heet nog steeds de Kocherse kraagsnede. Nadat hij bij zijn eerste strumectomieën nogal pijnlijk getroffen was door het optreden van postoperatief myxoedeem en parathyreoprieve tetanie, legde hij zich met veel ijver toe op de studie van de schildklier en bijschildklier. Deze studies over struma zijn baanbrekend en zeer bekend geworden. In 1883 beschreef hij als eerste ‘cachexia thyreopriva’, de ziekte die ontstaat na totale verwijdering van de schildklier. De bij de ziekte van Basedow voorkomende hartafwijking heet naar hem het krophart van Kocher. In 1892 beschreef hij een bijzondere vorm van congenitaal myxoedeem die met een myopathie gepaard gaat: ‘Zur Verhütung des Cretinismus und cretinoider Zustande nach neueren Forschungen’1. Aan de in dit artikel beschreven hypothyreotische myopathie wijdden jaren later de Franse kinderartsen Debré en Semelaigne een artikel: ‘Hypertrophie musculaire généralisée du petit enfant’2. De afwijking noemt men dikwijls het syndroom van Debré-Seme- laigne.

Tal van buitenlandse onderscheidingen vielen Kocher ten deel. De kroon op zijn werk was wel dat hem in 1909, als eerste chirurg, de Nobelprijs voor geneeskunde uitgereikt werd voor zijn werk over de fysiologie, pathologie en chirurgie van de schildklier.

1 Dtsch. Z. Chir. 34,1892, 556
2 Buil. Soc. pédiatr. Paris, 32,1934,699-706