Colles-fractuur

betekenis & definitie

fractuur van het distale gedeelte van de radius (zie ook bij Smith-fractuur).

In 1814 verscheen in het Edinburgh Medical and Surgical Journal het artikel ‘On the fracture of the carpal extremity of the radius’. De schrijver van dit drieëneenhalf pagina’s tellende manuscript was de Ierse chirurg Abraham Colles (1773-1843), een van de kopstukken van de wereldvermaarde Dublin School of Medicine. Elke arts kent deze fractuur waarbij het distale breukvlak in een zodanig onjuiste positie terechtkomt, dat een typische ‘bajonetstand’ ontstaat. In zijn artikel gaf Colles tevens voorschriften voor de behandeling: dikke kompressen op de dorsale zijde van de fractuurstukken, die door een zwachtel gefixeerd worden. Het was Colles’ collega Robert William Smith (1807-’73) die deze meest voorkomende distale radiusfractuur de naam Colles-fractuur gaf.

Colles was de zoon van een arbeider in de marmergroeven in het Zuidierse graafschap Kilkenny. Door een ernstige overstroming kwam een anatomieboek uit de bibliotheek van de plaatselijke huisarts Dr. Butler vlak bij Colles’ huis terecht. De jonge Abraham kreeg het boek in handen en was er hevig in geïnteresseerd. Voor zijn verdere carrière is dit van grote invloed geweest. Op zijn zeventiende jaar ging hij, gewapend met enige anatomische kennis, in Dublin geneeskunde studeren. Vijf jaar later, in het bezit van een licentiaat van het Royal College of Surgeons, vertrok hij naar Edinburgh, waar hij in 1797 promoveerde. Na in Londen enkele maanden bij de bekende chirurg Sir Astley Cooper (1768-1841) te hebben gewerkt, keerde hij naar Dublin terug. Gedurende 42 jaar was hij daar aan het in 1733 geopende Dr. Steevens Hospital als chirurg verbonden. Door een legaat van Richard Steevens (1654-1710), regius professor in Dublin, was het mogelijk geweest dit ziekenhuis te bouwen. Colles’ ster steeg al spoedig en in 1804 volgde zijn benoeming tot hoogleraar in de anatomie, fysiologie en chirurgie aan het Royal College of Surgeons in Dublin.

De beschrijving van de ‘fascia pectinei’, de Colles’ fascia, vindt men in zijn boek Surgical Anatomy uit 1801. Ook in het ligament van Colles (‘ligamentum reflexum’, een driehoekige band tussen het ligamentum lacunare Gimbemati en het schaambeen) leeft zijn naam voort.