Argyll Robertson-pupil

betekenis & definitie

reflectore pupilstijfheid bij patiënten met tabes dorsalis. In 1869 werd deze pupilstijfheid beschreven door de Schotse arts Douglas Moray Cooper Argyll Robertson (1837-1909): ‘Four cases of spinal myosis; with remarks on the action of light on the pupil’1. De pupillen worden bij lichtinval niet nauwer, maar bij convergeren of accommoderen wel, aldus de schrijver. Het verschijnsel is een afdoend bewijs voor syfilis van het zenuwstelsel.

Argyll Robertson, zoon van de chirurg John Argyll Robertson, studeerde in Edinburgh en Dundee. In 1857 verwierf hij de doctorsgraad. Na een paar jaar als chirurg in Edinburgh te hebben gewerkt, bekwaamde hij zich in Berlijn in de oogheelkunde. Niemand minder dan de vermaarde oogarts Albrecht von Graefe (1828-’70) was zijn leermeester. Na zijn verblijf in Duitsland kreeg hij een aanstelling als fysiologisch assistent aan de universiteit te Edinburgh. In deze jaren vond hij het pupilvernauwend effect van eserine (fysostigmine) en ontdekte hij dat deze farmacologische werking van groot belang is bij de behandeling van glaucoom.

Op zijn dertigste jaar werd hij chirurgisch assistent in de Edinburgh Royal Infirmary. Als de eerste chirurg in Schotland hield hij zich uitsluitend bezig met de oogheelkundige chirurgie. In 1876 koos men hem tot voorzitter van The Royal College of Surgeons te Edinburgh. Twee jaar lang, van 1893 tot 1895, was hij de eerste niet uit Londen afkomstige voorzitter van de Ophthalmological Society. Zowel Koningin Victoria als haar zoon Edward VII koos hem als chirurg-oculist.

De briljante Argyll Robertson vond naast zijn vele chirurgische werkzaamheden ook nog tijd voor zijn geliefde golfsport, een sport waarin hij ver boven de middelmaat uitstak. Vrij laat, op zijn vijfenveertigste jaar, trad hij in het huwelijk. Met zijn echtgenote nam hij de zorg en opvoeding op zich van de twee kinderen van een Indiase potentaat en diens vrouw, de prins en prinses Taraba. Begin 1909 overleed hij tijdens een reis naar India.

1 Edinburgh Medical Journal 15,487-493