lues, harde sjanker, de meest gevreesde geslachtsziekte, een besmetting met de treponema pallidum; wordt overgebracht door geslachtsgemeenschap, (of, omdat de verwekker in de latere zwangerschapsmaanden door de placenta kan dringen) van moeder op foetus (aangeboren s., s. hereditaria of lues congenita). Het eerste stadium is een na ongeveer 10 dagen ontstaand klein hard zweertje
z.g. primair affect, dat niet pijnlijk is en spontaan geneest, maar waarbij reeds de regionale lymfklieren zijn aangedaan; na 6 weken ontstaat het tweede stadium van verspreiding door het lichaam, waarbij o.a. exanthemen en (hoofd)pijnen optreden (en de patiënt ook besmettelijk is voor anderen); het derde stadium treedt na ongeveer 3 maanden in en is gekenmerkt door vernietigende ontstekingsprocessen in vrijwel alle organen; tenslotte treedt (soms pas na 10-15 jaar lijden) syfilis in het centraal zenuwstelsel op (neurolues: tabes dorsalis en dementia paralytica).
Door een goede en goed volgehouden, maar vooral door een tijdige behandeling kan syfilis worden genezen. zie ook Wassermaan, Bordet en Sachs.
