een psychoneurose, waarbij de patiënten ongelukkig zijn door een innerlijke dwang tot het verrichten van bepaalde handelingen of het denken van bepaalde onzinnige gedachten. Bovendien ontstaat meestal angst, indien zij aan die dwang geen gehoor geven.
Vaak zijn het mensen, die altijd reeds uiterst nauwgezet van karakter zijn geweest, maar wier leven gaandeweg door dwanggedachten (obsessies) wordt beheerst: wasdwang, controledwang, opschrijf- of uitrekendwang. Tegenover iedere dwang staat een fobie d.w.z. een ziekelijke vrees voor een bepaald (soms wel, soms niet bestaand) gevaar: besmettingsvrees, hoogtevrees, pleinvrees, kankervrees enz. enz. in eindeloze variaties. Zulke fobieën kunnen aanleiding geven tot ziekelijke vormen van twijfel: of de deur heus wel op slot is, de gaskraan heus wel dicht, de brief wel in de bus, met alle dwang-(controle)handelingen die daarbij horen en tot een ingewikkeld ritueel kunnen uitgroeien. Bij sommige vormen van psychasthenie treden wel tics op. zie ook dwangneurose1.
