Literatuur, Geschiedenis en Theorie

J.A. Dautzenberg (2009)

Gepubliceerd op 08-02-2017

Multatuli

betekenis & definitie

Nederlands schrijver van romans, aforismen en ander proza; ook bekend onder pseudoniem Multatuli (Amsterdam 2.3.1820 – Nieder-Ingelheim 19.2.1887).

Na een onvoltooide middelbareschoolopleiding vertrok hij op achttienjarige leeftijd naar Nederlands-Indië. Tot 1852 bekleedde hij allerlei functies op Sumatra, Celebes en Ambon, waarna hij enkele jaren met verlof in Nederland doorbracht. In die tijd schreef hij veel maar publiceerde vrijwel niets. Na zijn terugkeer in Indië kwam hij in 1856 in bestuurlijke problemen en nam ontslag. Het jaar daarop vertrok hij weer naar Europa. Hij woonde o.a. in Brussel, Den Haag, Amsterdam en diverse plaatsen in Duitsland. Zijn leven is dan een aaneenschakeling van affaires met vrouwen, speelschulden, kleine bedriegerijtjes, ruzies en vooral schrijven. Dankzij giften van bewonderaars waren zijn laatste levensjaren in financieel opzicht tamelijk onbezorgd. Zijn volledige werken begonnen te verschijnen in 1950; het vijfentwintigste en laatste deel verscheen pas in 1995. Bij geen Nederlands schrijver is het werk zo nauw verbonden met het leven als bij Douwes Dekker, want zijn hele schrijversschap komt voort uit wat ‘de affaire Lebak’ is gaan heten.

In 1856 werd hij benoemd tot ‘assistent-resident’ van Lebak, een onderafdeling van het district Bantam op West-Java. Indonesië was toen verdeeld in een aantal gebieden met aan het hoofd een ‘resident’. Zo’n provincie was weer verdeeld in kleinere gebieden, met aan het hoofd een ‘assistent-resident’. De resident van Bantam was C.P. Brest van Kempen, die in Dekkers boeken als ‘Slijmering’ optreedt. Aan het hoofd van het Nederlandse bestuur over de hele archipel stond een ‘gouverneur-generaal’, die in Batavia (het huidige Jakarta) zetelde. In Douwes Dekkers tijd was dit A.J. Duymaer van Twist.

< >