Literatuur, Geschiedenis en Theorie

J.A. Dautzenberg (2009)

Gepubliceerd op 08-02-2017

Johan Daisne

betekenis & definitie

Vlaamse dichter en prozaschrijver; pseudoniem van Herman Thierry (1912–1978). Zijn belangrijkste romans zijn De trap van steen en wolken (1942) en De man die zijn haar kort liet knippen (1947).

De eerste is een dubbelroman: de arts Evert Terwilgh tracht aan de onbevredigende werkelijkheid te ontsnappen door een roman te schrijven over twee geliefden die Europa verlaten om zich in de VS terug te trekken in een natuurbestaan ver van de beschaving. Aan het slot krijgt het boek – waarvan de plot veel ingewikkelder is dan hier uiteengezet kan worden – een magisch-realistisch karakter: personen uit de ene roman duiken plotseling op in de andere, droom en werkelijkheid blijken een twee-eenheid te vormen.

Ook De man die zijn haar kort liet knippen heeft een zeer ingewikkelde intrige. In de kern gaat het over een jonge advocaat die een tijdje les geeft op een middelbare school en verliefd wordt op een leerlinge. Tien jaar later ontmoet hij haar weer en vertelt haar van zijn gevoelens. Het hele verhaal wordt door de hoofdpersoon opgeschreven als hij in een psychiatrische inrichting verblijft. Jeroen Brouwers noemde deze roman ‘het schitterendste prozawerk dat anderhalve eeuw Vlaamse literatuur heeft voortgebracht’.

Daisnes meest gelezen boek is de novelle De trein der traagheid, die oorspronkelijk verscheen in de verhalenbundel Met dertien aan tafel (1950) maar in 1963 in een herziene versie afzonderlijk werd gepubliceerd. Ze gaat over enkele mensen die een treinongeluk meemaken maar in hun geest iets heel anders beleven. Ze komen als het ware terecht in een niemandsland tussen leven en dood; sommigen keren daaruit terug, anderen niet.

< >