Literatuur, Geschiedenis en Theorie

J.A. Dautzenberg (2009)

Gepubliceerd op 08-02-2017

Frans Kellendonk

betekenis & definitie

Nederlands schrijver van romans, verhalen en essays (1951–1990). Hij debuteerde met Bouwval (1977): drie verhalen over schijn en werkelijkheid en over de band tussen heden en verleden.

De novelle De nietsnut (1979) is een speurtocht naar de gestorven vader, die vermoord blijkt te zijn. De passages over het verleden van de vader staan in de tegenwoordige tijd, de overige in de verleden tijd. Letter en geest: een spookverhaal (1982) gaat over een man die enkele maanden werkt in een grote wetenschappelijke bibliotheek en daar zowel letterlijk als figuurlijk met de dood wordt geconfronteerd. Mystiek lichaam (1986) beschrijft de – soms vermakelijke – verwikkelingen binnen de familie Gijselhart.

Het boek ontlokte veel discussies, omdat de criticus Aad Nuis in de Volkskrant sprak van ‘weerzinwekkende onzin’ en ‘onmiskenbaar antisemitisme’, – hoewel de verwerpelijke uitlatingen van met name vader Gijselhart, eveneens in de woorden van Nuis, ‘op allerlei manieren geïroniseerd’ worden. Het boek kan het best gezien worden als een ‘ideeënroman’, waarin allerlei visies – die niet noodzakelijkerwijs die van Kellendonk zijn – naast en tegenover elkaar zijn geplaatst. Kellendonk gold als de meest veelbelovende van de Revisor-auteurs (van 1978 tot 1983 was hij redacteur van het blad) maar door zijn vroege dood heeft hij die belofte niet waargemaakt.

< >