Literatuur, Geschiedenis en Theorie

J.A. Dautzenberg (2009)

Gepubliceerd op 08-02-2017

Doeschka Meijsing

betekenis & definitie

Nederlands schrijfster van romans en verhalen (1947-2012). Haar werk wordt beheerst door typische Revisor-thema’s als de relatie verbeelding-werkelijkheid, de reconstructie van het verleden en de verglijdende tijd.

Zij debuteerde met De hanen (1974), zeven verhalen waarin de hoofdpersonen geconfronteerd worden met de vraag wat echt is en wat verbeelding. In 1976 verscheen de veelgelezen roman Robinson, over een zeventienjarige gymnasiaste die in een totaal isolement komt te verkeren. De kat achterna (1977) bestaat uit drie delen. In deel een en drie wordt het eigenlijke verhaal verteld over de verhouding tussen de ik-persoon en haar vriend en vriendin. In deel twee ligt zij in het ziekenhuis en vertelt daar drie verhalen (over haar moeder, haar vader en haar uitgever) die fictionele versies zijn van wat haar is overkomen.

Zeer fragmentarisch is Tijger, tijger! (1980): een montage van herinneringen, brieven, gedachten, gesprekken. De hoofdpersoon heeft een tijdelijke baan bij een oude dame: ze moet de familiedocumenten ordenen. Dergelijke bezigheden komen vaak voor bij de Revisor-schrijvers: ze zijn een symbool voor hun eigen thematiek die immers steeds te maken heeft met het ordenen van de realiteit. Zo’n baan hebben ook de twee hoofdpersonen van Utopia of De geschiedenissen van Thomas (1982), waarin in negen samenhangende verhalen de relatie verteld wordt van Doesjka (!) en Thomas, die beiden werken aan het Woordenboek der Nederlandsche Taal.

De reconstructie van het verleden vinden we in Vuur en zijde (1992) en in De weg naar Caviano (1996). In het laatste laat een naamloos personage dat alleen maar ‘de schrijver’ wordt genoemd zes vrienden weer bijeenkomen nadat ze elkaar vijf jaar niet gezien hebben. Aan de samenkomst van destijds hebben ze slechte herinneringen omdat één van de vrienden toen in de bergen verdwenen (verongelukt?) is. De recensent Arjan Peters kwalificeerde deze opzet als ‘een langzamerhand vergeeld patroon uit het cursusboek Zelf Modernistisch Schrijver Worden’. In 100% chemie (2002) probeert een vrouw de levens te reconstrueren van haar moeder, grootmoeder en overgrootmoeder.

< >