Gepubliceerd op 13-06-2017

Vijfde Republiek (1958-heden)

betekenis & definitie

Regeringsvorm in Frankrijk, gebaseerd op een nieuwe grondwet met grote presidentiële bevoegdheden.

Een opstand van de colons in Algerije (Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog) in 1958 betekende het einde van de Vierde Republiek. Generaal de Gaulle werd gevraagd als premier orde op zaken te komen stellen, omdat de regering zich daartoe niet meer toe in staat achtte. Op initiatief van de Gaulle werd een nieuwe grondwet opgesteld die grote bevoegdheden aan de president verleende. In de nieuwe grondwet werd de president voor een periode van zeven jaar gekozen; hij kreeg bovendien het recht de minister-president te benoemen. Zijn macht werd nog vergroot door het recht decreten uit te vaardigen, het parlement te ontbinden en referenda uit te mogen schrijven. Op 28 september 1958 keurde een grote meerderheid van de Franse kiezers de nieuwe grondwet goed. Op 21 december werd de Gaulle door kiesmannen tot de eerste president van de Vijfde Republiek gekozen; op 8 januari 1959 werd hij in zijn nieuwe functie geïnstalleerd. In 1962 werd de invloed van de president nog verder vergroot door een grondwetswijziging waardoor de president niet meer door kiesmannen, maar rechtstreeks door het volk wordt gekozen.



Na het aftreden van de Gaulle in 1969 hielden zijn opvolgers Pompidou, Giscard d'Estaing, Mitterrand en Chirac vast aan de sterke positie van de president. Frankrijk was mede daardoor inmiddels uitgegroeid tot een stabiele democratie, die in weinig meer herinnerde aan de chaotische politieke jaren van de Vierde Republiek.

< >