Gepubliceerd op 30-07-2017

Seyss-Inquart, Arthur (1892-1946)

betekenis & definitie

Oostenrijks nationaal-socialistisch politicus, die tijdens de Tweede Wereldoorlog bezet Nederland bestuurde.

Seyss-Inquart werd in Stannern in Bohemen geboren. Hij studeerde rechten in Wenen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog nam hij vrijwillig dienst in het leger van Oostenrijk-Hongarije. Na de nederlaag van de Centralen begon hij in Wenen een advocatenpraktijk. Seyss-Inquart raakte spoedig betrokken bij rechts-nationalistische groeperingen die zich voor de Anschluß, de staatkundige vereniging van Duitsland en Oostenrijk, inzetten. In 1927 werd Seyss-Inquart lid van de Oostenrijkse nationaal-socialistische beweging die in 1933 verenigd werd met de Duitse National-Sozialistische Deutsche Arbeiter Partei (NSDAP). Omdat Seyss-Inquart als een gematigde nazi bekend stond, werd hij in 1937 in de Oostenrijkse Staatsrat (een soort Eerste Kamer) opgenomen. De Oostenrijkse regering hoopte zo de fanatieke nationaal-socialisten tevreden te stellen.

Tijdens een onderhoud in februari 1938 tussen Hitler en de Oostenrijkse bondskanselier Kurt von Schuschnigg, dwong de Führer hem min of meer Seyss-Inquart in zijn kabinet op te nemen. Seyss-Inquart werd minister van Binnenlandse Zaken en Staatsveiligheid. Von Schuschnigg trad op 11 maart af; Seyss-Inquart nam zijn functie over. In de nacht van 12-13 maart rukten Duitse troepen Oostenrijk binnen. Op 15 maart 1938 was de Anschluß een feit. Oostenrijk werd vanaf dat moment de Duitse provincie Ostmark, met Seyss-Inquart aan het hoofd, in de rang van (machteloos) rijksstadhouder. Hij bekleedde deze functie tot 1 mei 1939.

Na de Duitse overwinning op Polen werd Seyss-Inquart aangesteld als plaatsvervangend gouverneur-generaal, rechtstreeks onder Hans Frank. Op 18 mei 1940 werd Seyss-Inquart tot rijkscommissaris over het bezette Nederland benoemd. Zijn politiek was er aanvankelijk op gericht via een gematigd beleid de Nederlanders voor de Duitse zaak te winnen, naar later bleek een illusie. In de loop van 1941 begonnen de Duitsers bruter op te treden.

Wegens zijn rol bij de deportatie van Nederlandse joden en razzia's op Nederlandse mannen ten behoeve van de Arbeitseinsatz, werd Seyss-Inquart tijdens de Neurenbergse processen (1945-46) dood veroordeeld. Hij werd in 1946 opgehangen.

< >