Een overeenkomst tussen de Benelux, Frankrijk en de Bondsrepubliek Duitsland over de geleidelijke afschaffing van controles aan de gemeenschappelijke grenzen.
Schengen is een plaats in Luxemburg, waar op 14 juni 1985 een akkoord over controles aan de gemeenschappelijke grenzen werd bereikt. In 1990 zou een vrij verkeer van goederen, diensten en personen bereikt moeten worden. Om ongewenste personen te kunnen weren, zou aan de buitengrenzen de controle verscherpt moeten worden.
Bij de uitwerking van het akkoord ontstonden problemen over het tegengaan van belastingfraude, de harmonisatie van het asielbeleid en de bescherming van de privacy. De praktijk in de vijf deelnemende landen op deze terreinen was zó verschillend, dat het moeilijk bleek op één lijn te komen.
Op 19 juni 1990 werd een nieuw akkoord ondertekend, dat de vijf landen verplichtte per 1 januari 1992 alle controles aan hun gemeenschappelijke binnengrenzen af te schaffen. Op 27 november 1990 sloot Italië zich bij dit akkoord aan; op 25 juni 1991 Spanje en Portugal en op 6 november 1992 Griekenland. Door vertraging in de ratificatie door de parlementen werd de afgesproken datum niet gehaald.
Uiteindelijk trad het Akkoord van Schengen pas op 26 maart 1995 in werking. Toen werden de paspoortcontroles aan de gemeenschappelijke interne grenzen van België, de Bondsrepubliek Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Portugal en Spanje afgeschaft, terwijl de controles aan de buitengrenzen juist werden verscherpt. Om technische redenen was de deelname van Griekenland en Italië vertraagd.
Op 28 april 1995 ondertekende Oostenrijk als tiende land van de Europese Unie het Akkoord van Schengen.
In de praktijk verliep de uitvoering van de overeenkomst nogal moeizaam. Nederland slaagde er niet in de scheiding van reizigers uit `Schengen-landen' en `niet-Schengen-landen' op de luchthaven Schiphol op korte termijn goed te laten verlopen. De Franse autoriteiten wilden tóch grenscontroles uitvoeren om de invoer van drugs aan banden te leggen en de toestroom van ongewenste buitenlanders in de hand te kunnen houden. Desondanks kreeg `Schengen' geleidelijk vorm.
