Paus (hoofd van de rooms-katholieke Kerk) van 1922-39.
Achille Ratti werd in 1888 bibliothecaris van de Ambrosiaanse bibliotheek en in 1914 prefect van de Vaticaanse bibliotheek. In 1919 werd hij nuntius in Polen, en in 1921 aartsbisschop van Milaan en kardinaal. In 1922 werd hij tot paus gekozen.
Pius XI tekende in 1929 met de regering van Mussolini de Lateraanse verdragen, die de verstandhouding tussen het Vaticaan (de pauselijke residentie) en de Italiaanse regering aanzienlijk verbeterden. De paus kreeg weer de beschikking over een eigen staat, Vaticaanstad. In 1931 sprak de paus zich in de encycliek (pauselijke zendbrief) Quadragesimo Anno uit voor betere sociale wetgeving om daarmee de socialisten de wind uit de zeilen te nemen. Ondanks zijn bezorgdheid over de opkomst van het nationaal-socialisme sloot hij in 1933 een concordaat met Duitsland. Hij was daarmee het eerste staatshoofd dat het regime van Hitler erkende. Pius XI verzette zich tegen het communisme dat hij, evenals het socialisme en in mindere mate het nationaal-socialisme en fascisme, als een gevaarlijke antikerkelijke stroming beschouwde. In 1937 verscheen zijn encycliek Mit brennender Sorge, waarin hij het nationaal-socialisme veroordeelde. In juni 1938 gaf hij aan de Amerikaanse jezuïet John LaFarge opdracht een ontwerp te maken voor een encycliek waarin antisemitisme en racisme zouden worden veroordeeld. LaFarge was een specialist in rassenkwesties. Voordat de encycliek kon verschijen, overleed Pius XI. Het ontwerp werd door zijn opvolger Pius XII weliswaar gebruikt voor diens eerste encycliek in 1939, maar de verwijzingen naar jodenvervolging werden geschrapt. Voor Pius XII was niet het nazisme, maar het communisme de hoofdvijand.
