Een aan de Oostzee gelegen gebied, begrensd door het riviertje de Memel, met als centrum het stadje Memel.
Tot de Eerste Wereldoorlog maakte het Memelgebied (of Memelland) deel uit van het koninkrijk Pruisen; sinds 1871 behoorde het tot het Tweede Duitse Keizerrijk. Na de Vrede van Versailles kwam het onder toezicht van de geallieerden.
Door toedoen van Litouwen brak op 11 januari 1923 een opstand uit. Enige dagen later werd het Memelgebied door Litouwse troepen bezet. Op 16 februari werd het aan Litouwen toegewezen. De gegarandeerde rechten van de overwegend Duitse bevolking werden in de volgende jaren voortdurend geschonden, zodat er talrijke conflicten ontstonden. Onder druk van een ultimatum van de Duitse leider Hitler kwam het Memelgebied op 23 maart 1939 opnieuw in Duitse handen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gebied veroverd door het Rode Leger en weer bij Litouwen gevoegd. De Duitse bevolking werd verdreven; de naam van de stad Memel veranderde in Klaipeda.
