Gepubliceerd op 13-06-2017

Dubcek, Alexander (1921-92)

betekenis & definitie

Tsjechoslowaaks staatsman, die de Praagse Lente introduceerde.

Dubcek werd op 27 november 1921 in Uhrovec bij Bratislava geboren als zoon van een meubelmaker. Toen hij vier jaar oud was verhuisde het gezin naar de Sovjetunie. Dubcek werd monteur in Gorki. Vanwege de stalinistische zuiveringen keerde het gezin-Dubcek in 1938 naar Tsjechoslowakije terug. In 1939 werd Alexander Dubcek lid van de illegale Tsjechoslowaakse Communistische Partij. Tijdens de Duitse bezetting sloot hij zich bij de Slowaakse verzetsbeweging aan.

Na 1945 maakte Dubcek een snelle carrière in de Tsjechoslowaakse Communistische Partij; hij werkte ondertussen op een gistfabriek in Trencin. In 1958 werd hij in het Centraal Comité van zowel de Tsjechische als de Slowaakse Communistische Partij gekozen. Hij studeerde in die tijd af in de rechten aan de Comenius Universiteit in Bratislava en verwierf een doctoraat in de politicologie in Moskou. In januari 1968 volgde hij als partijleider Antony Novotny op.

Dubcek ontwikkelde het `socialisme met een menselijk gezicht': minder censuur, een vrijere economie, meer vrijheden voor de burgers en rehabilitatie van de slachtoffers van het vorige bewind. Dit programma maakte in Tsjechoslowakije zoveel enthousiasme los, dat van de Praagse Lente werd gesproken.

De inval van tweehonderdduizend militairen van het Warschaupact in augustus 1968 maakte hardhandig een eind aan de Praagse Lente. Dubcek werd in april 1969 als partijleider vervangen door Gustav Husak; in december werd hij benoemd tot ambassadeur in Turkije. In 1970 moest hij deze post gedwongen verlaten en een baantje accepteren bij staatsbosbeheer in Slowakije.

De Fluwelen Revolutie van 1989 bracht Dubcek weer in de publieke schijnwerpers. Op 28 december werd hij voorzitter van de Nationale Assemblée, het parlement van Tsjechoslowakije. Hij overleed in november 1992 aan de gevolgen van een auto-ongeluk.

< >