Gepubliceerd op 13-06-2017

Chroesjtsjov, Nikita Sergejevitsj (1894 1971)

betekenis & definitie

Leider van de Sovjetunie; eerste secretaris van de Communistische Partij van de Sovjetunie (CPSU) (1953 64) en premier (1958-64).

Chroesjtsjov werd in Kalmkova (Oekraïne) geboren als de zoon van een mijnwerker. Hij werd zelf ook mijnwerker. In de Russische burgeroorlog vocht Chroesjtsjov in het Rode Leger. Na de oorlog bezocht hij de technische school en werd een actief lid van de Communistische Partij. Hij maakte carrière; eerst in Kiev, later ook in Moskou. Hij was nauw betrokken bij de bouw van de Moskouse metro.

Als premier van de Oekraïne (1943-47) kreeg hij van Stalin de opdracht de landbouw te reorganiseren. In 1953 werd hij eerste secretaris van het Centraal Comité van de CPSU. Na de dood van Stalin in 1953 kwam er een collectief leiderschap van politici als Boelganin, Molotov en Chroesjtsjov.

Op 14 februari 1956 hield Chroesjtsjov op het twintigste partijcongres van de CPSU een geheime rede (destalinisatie), waarin Stalin werd ontluisterd. Deze rede versterkte de destalinisatie die inmiddels op gang was gekomen. Chroesjtsjov nam zelf meer en meer de touwtjes in handen; in 1958 verving hij Boelganin als premier.

Op economisch gebied eiste hij voorrang voor de zware industrie en de ontwikkeling van het ruimtevaart en rakettenprogramma. Op buitenlands politiek gebied propageerde hij de vreedzame coëxistentie. Een poging kernraketten op het grondgebied van bondgenoot Cuba te installeren, leidde in het najaar van 1962 tot een confrontatie met de Verenigde Staten, die Chroesjtsjov verloor. De negatieve afloop van de Cuba-crisis verzwakte zijn positie die toch al was aangetast door moeilijkheden met Albanië en de Volksrepubliek China. Een minder geslaagde landbouwpolitiek tastte ook binnenlands zijn prestige aan. In 1964 werd hij afgezet en vervangen door een collectief leiderschap, waarbinnen Leonid Brezjnev de meeste invloed had.

< >