Zuid-Afrikaans politicus. De leider van de Zoeloes in Zuid-Afrika die een gematigde oppositie tegen de apartheid voerde.
Gatsha Buthelezi studeerde geschiedenis en ging daarna de politiek in. Hij is de kleinzoon van koning Dinizoeloe die de culturele Zoeloebeweging Inkatha had gesticht. Buthelezi werd in 1972 de leider van het thuisland KwaZoeloe. Hij bouwde Inkatha om tot een beweging die zich zowel verzette tegen de gewapende strijd tegen het apartheidsregime als tegen de economische sancties tegen Zuid-Afrika.
Buthelezi's gematigde optreden tegen de regering in Pretoria leidde tot een breuk met het African National Congress (ANC), dat zich veel feller tegen de apartheid verzette. In 1986 liep dit conflict uit op een oorlog tussen de Zoeloes van Buthelezi en ANC-aanhangers. Door bemiddeling van ANC-leider Mandela werkte Buthelezi vanaf 1989 weer samen in de strijd tegen apartheid. Hij wilde echter zoveel mogelijk invloed voor zijn Inkatha-beweging behouden en dreigde daarom lange tijd de verkiezingen van 1994 te boycotten. Uiteindelijk deed Inkatha toch mee en behaalde in KwaZoeloe/Natal de overwinning. Buthelezi en drie partijgenoten werden in de regering van nationale eenheid opgenomen. Buthelezi werd minister van Binnenlandse Zaken.
