Een verdrag tussen België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Luxemburg en Nederland dat de intentie had tot economische, sociale en culturele samenwerking en een gezamenlijke verdediging te komen.
De directe aanleiding tot het Verdrag van Brussel werd gevormd door de dreigende gebeurtenissen in Oost-Europa, waar de Sovjetunie na de Tweede Wereldoorlog haar invloedssfeer uitbreidde. Artikel IV van het verdrag stelt dat als een van de partijen het slachtoffer wordt van een gewapende agressie in Europa, de andere landen alle militaire hulp moeten verlenen waartoe zij in staat zijn. Het verdrag had een looptijd van vijftig jaar en voorzag in de vorming van een `Westerse Unie'. In september 1948 werd de eigenlijke defensie-organisatie opgericht met veldmaarschalk Montgomery als voorzitter van het Comité van Bevelhebbers.
Het Verdrag van Brussel was een extra stimulans voor de militaire samenwerking van de Verenigde Staten met West-Europa. Een jaar later werd de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie opgericht. In 1954 werd het Verdrag van Brussel omgevormd tot de West-Europese Unie.