Gepubliceerd op 29-06-2020

Bagehot, Walter

betekenis & definitie

Brits econoom en politiek denker; geboren op 3 februari 1826, overleden op 24 maart 1877. Bagehot gold als een warm voorstander van de constitutionele monarchie.

Zijn ideeën hierover beschreef hij in het boek The English Constitution (1867). Dit boek heeft een grote invloed gehad op het denken over het verschijnsel constitutionele monarchie. Volgens Bagehot is de monarchie in een constitutioneel bestel vooral van symbolische betekenis. De monarchie geeft een gezicht aan de onpersoonlijke staatsstructuren en appelleert niet zozeer aan de ratio als wel aan de emoties van de bevolking. Voor het voortbestaan van de constitutionele monarchie moet een bepaalde mate van magie worden gekoesterd. Tegelijkertijd moet de monarchie contact zoeken met de bevolking en openstaan voor geluiden uit de samenleving.

Aan het feit dat de monarch boven de partijen staat en vaak lange tijd present is in het politieke systeem, kan hij een zekere invloed ontlenen. Bekend geworden zijn vooral de drie rechten die Bagehot toekende aan een constitutioneel monarch: het recht om geraadpleegd te worden (‘the right to be consulted’), het recht om aan te moedigen (‘the right to encourage’) en het recht om te waarschuwen (‘the right to warn’). Een wijs monarch zou volgens Bagehot niet meer rechten ambiëren. Wilhelmina is waarschijnlijk de eerste Nederlandse troonopvolger die is grootgebracht in de traditie van Bagehot. Sindsdien hebben de ideeën van Bagehot een grote rol gespeeld bij de opvoeding van leden van het Huis Oranje-Nassau. Ook wanneer de monarchie in de politiek onderwerp is van discussie of reflectie, worden de denkbeelden van Bagehot steevast aangehaald.

Zo wordt hij onder meer aangehaald in de notitie Koningschap van minister-president W. Kok uit 2000.

< >