Bij een dwangneurose verricht iemand bepaalde irrationele handelingen (wast hij steeds zijn handen, hangt steeds alle schilderijen goed e.d.), ofschoon hij weet dat deze handelingen logisch beschouwd geen zin hebben. Hij doet dit alleen maar om -→ angst te bezweren, die zou ontstaan als hij deze handelingen niet zou verrichten.
Het geheel van dwangneurotische handelingen wordt een dwangritueel genoemd. Het heeft magische aspecten. Onbewust hoopt de lijder met zijn handelingen de krachten uit de buitenwereld en in hemzelf te bezweren. → Almacht, Idée-Fixe, Neurose, Obsessie.