Willem, graven van Holland.
Willem I, graaf van Holland (1203-1222), +4.2.1222; zoon van → Floris III. Willem huwde in 1198 Aleida van Gelre, dochter van Otto I en Richarda van Beieren.
Hij huwde voor de tweede maal in 1220 met Maria van Brabant, dochter van Hendrik I en Machteld van Boulogne. Willem streed tegen zijn broer → Dirk VII om de macht in West-Friesland en na diens dood met Dirks dochter Ada om de heerschappij van het graafschap Holland. Uiteindelijk werden op 13.1.1213 door keizer Otto IV aan Willem I alle lenen van Floris III en Dirk VII toegewezen. Tijdens zijn bewind bevorderde Willem de opkomst van de steden. Hij verleende onder andere stadsrechten aan Leiden en Middelburg. In internationaal opzicht koos Willem in eerste instantie de zijde van de Anglo-Welfen in hun troonstrijd tegen de Franco-Staufen, maar nadat hij in de Slag bij Bouvines (1214) door de Fransen gevangen was genomen, wisselde hij van partij en `liep over' naar de Franco-Staufen. Vanwege zijn deelname aan een expeditie van de Franse kroonprins (Lodewijk VII) tegen de Engelse koning Jan zonder Land werd hij door paus Innocentius III geëxcommuniceerd (1216). De verzoening met paus Honorius III volgde echter spoedig, als gevolg van de → kruistocht (1217-1219) die Willem I ondernam.
Willem II, graaf van Holland (1234-1256), *1227 Leiden +(gesneuveld) 28.1.1256 bij Hoogwoud; zoon van Floris IV. Willem II huwde op 25.1.1252 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg, dochter van Otto I het Kind en Mathilde van Brandenburg. Willem stond van 1234-1240 onder regentschap van zijn oom Willem (+1238) en later van Otto III, → elect van Utrecht. Op instigatie van paus Innocentius IV keerde Willem zich tegen Frederik II van Hohenstaufen en werd hij op 3.10.1247 tot → Rooms-Koning gekozen en te Aken op 1.11.1248 gekroond. In 1235 beëindigde hij een strijd met Vlaanderen in zijn voordeel. Het conflict was ontbrand als gevolg van Willems weigering → Margaretha van Konstantinopel voor Zeeland te huldigen. Paus Alexander IV nodigde Willem uit naar Rome te komen, waar hij (1256) tot keizer zou worden gekroond. Tijdens een tocht tegen de Westfriezen, voor zijn vertrek naar Rome, zakte hij door het ijs en werd door zijn vijanden gedood. Willem is de stichter van het Hof te Den Haag met de Ridderzaal.
Willem III de Goede, graaf van Holland (1304-1337) en graaf van Henegouwen (1304-1337 als Willem I), *circa 1285 Valenciennes, +8.6.1337 Valenciennes; zoon van → Jan II van Avesnes en Filippina van Luxemburg. Hij huwde op 23.5.1305 Johanna van Valois, dochter van Karel I, graaf van Valois en Margaretha van Anjou.
Op `nationaal' politiek niveau boekte Willem successen als de onderwerping van Westergo (1328) in Friesland; verder regelde hij de kwestie Zeeland bewesten Schelde en sloot het → Verdrag van Woudrichem (1331). Op internationaal politiek niveau was hij verantwoordelijke voor de troonsbestijging van Eduard III als koning van Engeland (1327) en wist hij de Franse macht (belichaamd door zijn zwager, koning Filips IV van Valois) te beperken door onder andere Brabant uit de Franse greep te verlossen en deel te nemen aan het Verbond van ─Nijvel. Daarnaast liet Willem Holland, Henegouwen, Vlaanderen en Brabant in de in 1337 uitgebroken → Honderdjarige Oorlog partijkiezen voor de Engelsen. Willem III geniet verder bekendheid vanwege de inrichting van kanselarij en registerkamer.
Willem IV, graaf van Holland (1337-1345) en van Henegouwen (1337-1345 als Willem II), *circa 1317, +(gesneuveld) 26.9.1345 Warns; zoon van ─Willem III. Hij huwde omstreeks 1336 → Johanna van Brabant en Limburg, dochter van Jan III en Maria van Evreux. Willem slaagde erin na het overlijden van bisschop Jan van Diest, zijn eigen kandidaat Jan IV van Arkel tot bisschop van Utrecht te laten benoemen. Deze ontworstelde zich echter aan Willems invloed, waardoor een Hollands-Utrechtse oorlog uitbrak. Willem IV kon de inval van een Franse legermacht in Henegouwen niet verhinderen. Hij zocht toenadering tot de Fransen en brak in 1343 met het Engels bondgenootschap. Ondanks vele veldtochten in den vreemde sneuvelde Willem uiteindelijk in de Slag bij → Warns tegen de Friezen.
Willem V, graaf van Holland (1354-1389) en van Henegouwen (1356-1389 als Willem III) en hertog van Beieren (1345-1389 als Willem I), *1329, +?.3.1389 Le Quesnoy; zoon van Margaretha van Henegouwen (→ Margaretha van Beieren) en Lodewijk IV de Beier. Hij huwde in februari 1352 → Machteld van Lancaster (1339-1362), dochter van Hendrik, graaf van Lancaster, en Isabella van Beaumont.
In 1345 verwierf hij het regentschap over Holland en Zeeland als verbeider (regent-troonopvolger). Op 5.1.1349 verkreeg hij van zijn moeder de rechten op deze gebieden. Zij raakte echter met Willem in onmin en ontnam hem het regentschap. Het gevolg was een heftige strijd tussen Hoeken die Margaretha steunden, en Kabeljauwen die Willems kant kozen (→ Hoekse en Kabeljauwse twisten). Als gevolg van de Zoen van Bergen werd hij op 7.12.1354 als graaf van Holland en Zeeland erkend, en na de dood van zijn moeder in 1356 als graaf van Henegouwen. In 1357 werd de graaf echter krankzinnig en moest het bestuur overgeven aan zijn broer ─Albrecht van Beieren (2.2.1358).
Willem VI, graaf van Holland (1404-1417) en van Henegouwen (1404-1417 als Willem IV) en hertog van Beieren (1404-1417 als Willem II), *1345, +31.5.1417 Bouchain; zoon van → Albrecht van Beieren en Margaretha van Brieg. Hij huwde op 12.4.1385 → Margaretha van Bourgondië, dochter van → Filips de Stoute en → Margaretha van Vlaanderen. Willems dochter Jacoba huwde in 1415 Jan van Touraine die door het overlijden van de dauphin troonopvolger in Frankrijk werd. Ondanks een tocht van Willem naar Frankrijk (1417) kon zijn schoonzoon de troon echter niet bemachtigen.
