Speelman, Cornelis Jansz., Nederlands koloniaal bewindsman, *3.3.1628 Rotterdam, +11.1.1684 Batavia. Sinds 1645 was Speelman in dienst van de voc in Batavia.
In 1663 werd hij gouverneur en directeur van Coromandel (een deel van de Indiase kust). In 1666 vertrok hij als admiraal en superintendent naar Makassar; hij sloot daar in 1667 het → Bongaais tractaat. In 1667 werd hij tevens commissaris over Ambon, Banda en Ternate en raad extra-ordinaris van Nederlands-Indië (1671 raad ordinaris). Hij legde in de jaren 1677-1678 de grondslag voor het gezag van de voc op Java. Van 1681-1684 was hij → gouverneur-generaal. Tijdens zijn bewind werden Ternate en Bantam onderworpen.
