Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Menten

betekenis & definitie

Menten, Pieter, Nederlands zakenman en oorlogsmisdadiger, *26.5.1899 Rotterdam, +14.11.1987 Loosdrecht. Menten vestigde zich begin jaren twintig in Polen als agent voor Westeuropese ondernemingen.

Hij leidde een geruchtmakend leven door talloze processen en faillissementen. Financieel ging het hem goed; hij kocht onder andere een landgoed in Oost-Galicië. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij als tolk/adviseur bij de Duitsers in Polen in dienst en bemiddelde bij de aankoop van kunst. Na de oorlog bleef hij actief als zakenman en kunstverzamelaar. Menten werd inmiddels verdacht van roof van kunstschatten en van oorlogsmisdaden. Polen vroeg aan Nederland om zijn uitlevering; Nederland weigerde. In 1976 werd Pieter Menten door de journalist Hans Knoop wederom beschuldigd van het plegen van oorlogsmisdaden in Polen en in de Sovjetunie. Het Openbaar Ministerie stelde hierop een onderzoek in en besloot hem te arresteren. Menten was inmiddels naar Zwitserland gevlucht. De Zwitserse autoriteiten leverden hem uit op voorwaarde dat Nederland hem niet aan Polen of de Sovjetunie zou uitleveren. Tijdens het onderzoek en het daaropvolgende proces werd van diverse zijden gesuggereerd dat Menten nooit eerder was vervolgd, omdat hij tot in de hoogste kringen relaties had en bekend was met het oorlogsverleden van een aantal belangrijke Nederlanders. In 1977 werd hij tot een gevangenisstraf van vijftien jaar veroordeeld, aangezien bewezen werd geacht dat hij betrokken was geweest bij de executie van dertig mensen in Polen. Menten verklaarde dat minister Donner hem van verdere rechtsvervolging had ontslagen en ging tegen zijn straf in hoger beroep. De Hoge Raad vernietigde in 1978 het vonnis tegen Menten, waarop hij werd vrijgelaten. In 1979 werd er nogmaals een arrestatiebevel tegen hem uitgevaardigd; Menten was toen echter zo ziek dat hij in een ziekenhuis werd opgenomen. In 1980 werd hij in Rotterdam veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf en een maximale boete van honderdduizend gulden wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. In 1985 werd hij vrijgelaten.

< >