Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Holland, graven van

betekenis & definitie

Holland, graven van, de naam van het graafschap Holland is mogelijkerwijs afgeleid van een gebied tussen Noordwijk en Haarlem, dat Holtland werd genoemd. Het centrum van het graafschap was het Kennemerland dat in 889 verworven werd door de Friese graaf Gerulf.

In de daaropvolgende eeuwen werd het gebied in noordelijke, zuidelijke en oostelijke richting uitgebreid. Op economisch gebied kreeg Holland vanaf de 13e eeuw meer betekenis.

Gerulf I, graaf van Friesland. Hij wordt in 883 vermeld.

Gerulf II, graaf van Friesland. Hij wordt circa 885 vermeld.

Gerulf II wordt, evenals Gerulf I, gezien als stamvader van het Hollandse Huis.

Dirk I, +6.10.939(?), waarschijnlijk een zoon van Gerulf II. Hij wordt van 916-928 vermeld. Dirk huwde Geva, mogelijk een dochter van Pippijn van Italië, een zoon van → Karel de Grote. Dirk I wordt als de eerste graaf van Holland beschouwd.

Dirk II, graaf van Holland, vermeld van 10.6.953-1.4.988; +6.5.988; zoon van Dirk I. Hij huwde Hildegard, dochter van → Arnulf I, graaf van Vlaanderen.

Arnulf, graaf van Holland (988-993), +(gesneuveld) 18.9.993; zoon van Dirk II.

Hij wordt vermeld vanaf 26.10.970. Arnulf huwde Liutgard, vermeld 20.9.995.

Dirk III, graaf van Holland (993-1039), +27.5.1039; zoon van Arnulf van Gent. Hij huwde Othelhildis, dochter van markgraaf Bernhard I van de Noordmark.

Dirk IV, graaf van Holland (1039-1049), +(gesneuveld) 13(?).1.1049 Vlaardingen; zoon van Dirk III. Dirk IV bleef ongehuwd.

Floris I, graaf van Holland (1049-1061), +(vermoord) 28.6.1061 Nederhemert; zoon van Dirk III; broer van Dirk IV.

Hij huwde omstreeks 1050 Geertruid van Saksen.

Dirk V, graaf van Holland (1061-1091), +17.6.1091; zoon van Floris I en Geertruid van Saksen. Hij huwde vóór 26 juli 1083 met Othelhildis van Saksen.

Floris II de Vette, graaf van Holland (1091-1121), +2.3.1121; zoon van Dirk V. Hij huwde omstreeks 1113 met → Geertruid van Holland, alias Petronella van Lotharingen, dochter van Diederik I, hertog van Opper-Lotharingen en Hedwig van Formbach.

Floris II wordt als eerste (1101) `comes de Hollant' genoemd, als leenman van de Utrechtse bisschop.

→ Dirk VI, graaf van Holland (1121-1157), +5/6.8.1157; zoon van Floris II de Vette en Petronella van Lotharingen. Gehuwd (vóór 1137) met Sophia van Rheineck, dochter van Otto I, graaf van Rheineck, en Geertruid van Nordheim.

→ Floris III, graaf van Holland (1157-1190), +1.8.1190 Antiochië; zoon van Dirk VI. Hij huwde in 1162 Aleida van Schotland; zij was de dochter van Hendrik van Schotland en Ada van Varennes.

→ Dirk VII, graaf van Holland (1190-1203), +4.11.1203 Dordrecht; zoon van Floris III en Aleida van Schotland.

Hij huwde in 1186 Aleida van Kleef, dochter van Dirk III, graaf van Kleef, en Adelheid van Sulzbach.

Ada, gravin van Holland, *circa 1185, +1223(?); dochter van Dirk VII en Aleida van Kleef. Zij huwde in 1203 met Lodewijk II, graaf van Loon, zoon van Gerard, graaf van Loon, en → Maria van Gelre. Haar erfdeel werd betwist door haar oom Willem, graaf van Friesland (Willem I). Gravin Ada dolf het onderspit in de → Loonse Successieoorlog (1203-1213).

→ Willem I, graaf van Holland (1203-1222), +4.2.1222; zoon van Floris III. Hij huwde in 1198 Aleida van Gelre, dochter van Otto I en Richarda van Beieren.

Willem huwde in 1220 voor de tweede maal met Maria van Brabant, dochter van Hendrik I en Machteld van Boulogne.

Floris IV, graaf van Holland (1222-1234), *24.6.1210, +(steekspel) 19.7.1234 Noyon of Corbie; zoon van Willem I. Hij huwde vóór 6.12.1224 Machteld van Brabant, dochter van Hendrik I van Brabant en Machteld van Boulogne.

→ Willem II, graaf van Holland (1234-1256), *1227 Leiden, +(gesneuveld) 28.1.1256 bij Hoogwoud; zoon van Floris IV. Hij huwde op 25.1.1252 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg, dochter van Otto I het Kind en Mathilde van Brandenburg.

→ Floris V, graaf van Holland (1256-1296), *?.7.1254 Leiden, +(vermoord) 27.6.1296 bij Muiderberg; zoon van Willem II.

Hij huwde omstreeks 1270 Beatrix van Vlaanderen, dochter van → Gwijde van Dampierre, graaf van Vlaanderen.

Jan I, graaf van Holland (1296-1299), *1284, +10.11.1299 Haarlem; zoon van Floris V. Hij huwde op 7.1.1297 Elisabeth van Engeland, dochter van Eduard I, koning van Engeland, en Eleonore van Castilië. Met Jan I stierf het Hollandse Huis uit en deed het Huis van Avesnes zijn intrede (→ Avesnes, Huis van).

→ Jan II van Avesnes, graaf van Holland (1299-1304) en van Henegouwen (1280-1304), *circa 1247, +11.9.1304; zoon van Jan I van Avesnes en → Aleidis van Holland. Hij huwde omstreeks 1270-1271 Filippina van Luxemburg, dochter van Hendrik II de Blonde en Margaretha van Bar.

→ Willem III de Goede, graaf van Holland (1304-1337) en van Henegouwen (1304-1337 als Willem I), *circa 1285 Valenciennes, +8.6.1337 Valenciennes; zoon van Jan II van Avesnes en Filippina van Luxemburg.

Hij huwde op 23.5.1305 Johanna van Valois, dochter van Karel I, graaf van Valois, en Margaretha van Anjou.

→ Willem IV, graaf van Holland (1337-1345) en van Henegouwen (1337-1345 als Willem II), *circa 1317, +(gesneuveld) 26.9.1345 Warns; zoon van Willem III. Hij huwde in 1336 → Johanna van Brabant en Limburg, dochter van Jan III en Maria van Evreux.

Margaretha van Henegouwen, gravin van Holland, Zeeland (1346-1354) en van Henegouwen (1345-1356), *1311, +23.6.1356 Le Quesnoy; dochter van Willem III en Johanna van Valois, zus van Willem IV. Zij huwde op 26.2.1324 Lodewijk IV de Beier, waarmee het Beierse huis zijn intrede deed in de Hollandse geschiedenis (→ Margaretha van Beieren).

→ Willem V, graaf van Holland (1354-1389) en van Henegouwen (1356-1389 als Willem III) en hertog van Beieren (1345-1389 als Willem I), *1329, +?.3.1389 Le Quesnoy; zoon van Margaretha van Henegouwen en Lodewijk IV de Beier.

Hij huwde in februari 1352 Machteld van Lancaster, dochter van Hendrik, graaf van Lancaster, en Isabella van Beaumont.

→ Albrecht van Beieren, graaf van Holland, Henegouwen en Zeeland (1389-1404), *25.7.1336 München, +13.12.1404 's-Gravenhage; zoon van Margaretha van Beieren en Lodewijk IV van Beieren. Hij huwde op 28.7.1353 Margaretha van Brieg, dochter van Lodewijk I, hertog van Silezië-Liegnitz, en Agnes van Glogau. Later (30.3.1394) huwde hij Margaretha van Kleef, dochter van Adolf en Margaretha van Gulik.

→ Willem VI, graaf van Holland (1404-1417), graaf van Henegouwen (1404-1417 als Willem IV) en hertog van Beieren (1404-1417 als Willem II), *1345, +31.5.1417 Bouchain; zoon van Albrecht van Beieren en Margaretha van Brieg. Hij huwde op 12.4.1385 → Margaretha van Bourgondië, dochter van → Filips de Stoute en → Margaretha van Vlaanderen.

→ Jacoba van Beieren, gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen (1417-1420 en 1428-1433), gedoopt 16.7.1401, +8/9.10.1436 slot Teylingen (bij Sassenheim); dochter van Willem VI en Margaretha van Bourgondië.

Zij huwde op 6.8.1415 Jan, hertog van Touraine en graaf van Ponthieu, zoon van Karel VI van Frankrijk. Daarna huwde zij op 10.4.1418 Jan IV, hertog van Brabant, zoon van → Anton van Bourgondië en Johanna van Luxemburg-Saint-Pol. Haar derde huwelijk sloot zij in oktober 1422 met Humphrey, hertog van → Gloucester en graaf van Pembroke. Ten slotte huwde zij in 1432 Frank van → Borsele, zoon van Floris en Oede van Bergen op Zoom. Jacoba werd gedwongen het bestuur over haar bezittingen af te staan, waardoor het Bourgondisch Huis zijn intrede in Holland, Zeeland en Henegouwen deed.

< >