Heemskerk Azn., Jan, Nederlands politicus, *30.7.1818 Amsterdam, +9.10.1897 's-Gravenhage; vader van Theodorus → Heemskerk Jzn. Heemskerk studeerde rechten in Utrecht en was daarna respectievelijk advocaat en rechter.
Van 1859-1864 en van 1869-1873 was hij conservatief lid van de Tweede Kamer. Heemskerk werd minister van Binnenlandse Zaken in het ministerie-Van Zuylen-Heemskerk (1866-1868). Daarna was hij tweemaal minister-president. Tijdens het ministerie-Heemskerk-Van Lynden van Sandenburg (1874-1877) kwam de Hoger Onderwijswet tot stand en tijdens het ministerie Heemskerk (1883-1888) de grondwetswijzigingen van 1884 en 1887.