Gorter, Herman, Nederlands dichter en politiek theoreticus, *26.11.1864 Wormerveer, +15.9.1927 Brussel. Gorter studeerde klassieke talen in Amsterdam.
In 1889 verscheen zijn episch-lyrische dichtwerk Mei. Daarna vertaalde hij de Ethica van Spinoza. Gorter was een principieel socialist; hij schreef als marxistisch propagandist een aantal heldere brochures, geschikt voor de ideologische scholing van revolutionaire arbeiders. Hij hamerde echter zozeer op absolute beginselvastheid, dat hij zich in de praktische politiek niet kon handhaven. In de → Sociaal-Democratische Arbeiders Partij (sdap), waartoe hij in 1897 was toegetreden, verzette hij zich onder andere tegen concessies aan de christelijke onderwijspolitiek en aan het agrarische kleinbedrijf. Toen in 1909 de → Nieuwe Tijdgroep op het → Deventer Congres van de sdap werd geroyeerd, sloot Gorter zich bij de daarna opgerichte → Sociaal-Democratische Partij (sdp) aan. In 1918 droeg hij zijn brochure De wereldrevolutie aan Lenin op. De sdp werd in hetzelfde jaar omgezet in de Communistische Partij Holland (cph). In 1920 kwam Gorter in conflict met de eigen partijleiding en met de Komintern (Kommunistische Internationale), omdat hij Lenins tactiek te opportunistisch was gaan vinden. Hij kwam buiten de partij te staan, met een kleine kring sektarische volgelingen om zich heen, en stichtte in 1921 de Kommunistische Arbeiderspartij (kap). Hij pleitte voor arbeidersraden als middel om het proletariaat tot zelfemancipatie te brengen.
