Cremer, Jacob Theodoor, Nederlands ondernemer en politicus, *30.6.1847 Zwolle, +14.8.1923 Santpoort. Cremer werd in 1868 door de → Nederlandse Handel-Maatschappij (nhm) naar Indië uitgezonden; in 1871 werd hij administrateur van de Deli-maatschappij.
Hij schreef in 1876 de brochure Een woord uit Deli tot de Tweede Kamer. Deze publikatie leidde tot de koelieordonnantie van 1880, die het weigeren van werk en het weglopen van de plantages strafbaar stelde. Cremer werd in 1884 lid van de Tweede Kamer. Van 1897-1901 was hij minister van Koloniën in het liberale ministerie-Pierson-Goeman Borgesius. In deze functie bevorderde hij het verkeerswezen en de petroleumbelangen in Indië (Mijnwet van 1899). Van 1907-1912 was hij president van de nhm<ekk; in 1912 lid van de Eerste Kamer en van 1914-1918 commissaris van de nhm. Hij besloot zijn loopbaan als gezant in Washington (1918-1920). Cremer was bij vele grote ondernemingen betrokken. De oprichting van het Amsterdamse Koninklijk Instituut voor de Tropen is voor een groot deel zijn werk geweest.
