zie ook gymnastiek. Ontspanning en beweging, met als doel genezing, vormen een wezenlijk onderdeel van de behandeling volgens de natuurgeneeskunde.
Bij verlamming, vormverandering van het skelet of de gewrichten en na verwondingen, moet de H beweging naast de algemene oefeningen aan het bijzondere ziektegeval aangepast zijn; hiertoe is leiding en begeleiding door een ervaren therapeut vereist. Ook bij inwendige ziekten, zoals longoedeem en emfyseem kan h. door oefening en ontspanning werken.
