1. eig., geheel, gans, mundus, Cic., familia, Cic., vita, Cic., triduum, volle drie dagen, Ter., ad universae rei dimicationem venire, een beslissende slag leveren, Liv., de re universa tractare, over de zaak in ’t algemeen, Cic.; plur., universi, ae, a, gezamenlijk, samen, verenigd, universos esse pares, dispersos perituros, Nep. | subst., universum, i, n., de gehele wereld, het heelal, Cic.; universi, ōrum, m., alle mensen, de hele wereld, Cic.
2. overdr., algemeen, natura, Cic., pugna, Liv., odium, Cic., vand. in universum, over ’t geheel genomen, in ’t algemeen, Liv.
