īvi en ĭi, ītum (3);
I. in ’t alg.
a. eig., naar iets reiken, grijpen, alqm dextrā, iemd de rechterhand bieden, Verg. | (met een wapen) op iets of iemd mikken, werpen, slaan, stoten, arcu alta, Verg., aëra disco, Hor., alqm telis, Liv., Ov., vultus alcs unguibus, iemd in het gezicht vliegen, Hor.; (naar iemd of een lichaamsdeel) een houw of stoot doen, (naar iemd) steken, stoten, (iemd) te lijf gaan, alqm, alcs lotus, caput, collum en dgl. Cic., absol., petere vehementer, Cic. | (een plaats) opzoeken, bezoeken, gaan -, ijlen -, reizen naar enz., Dyrrachium, Cic., non castra, sed naves, Nep., loca calidiora (van de kraanvogels), Cic., caelum pennis, omhoogvliegen naar enz., Ov., zo ook van het levenloze, b.v. campum petit amnis, Verg.; (tot iemd) gaan, (iemd) naderen, ut se supplex peterem, Verg.; (een richting, een weg) nemen, inslaan, iter a Vibone Brundisium terra, Cic., alium cursum, Cic., aliam in partem fugam, Caes.
b. overdr., tot iemd komen met het verzoek, alqm, ut etc., Eutr. | (iemd) te lijf gaan, bedreigen, aanvallen, alqm, Cic., alqm fraude et insidiis, Liv., armis patriam, Vell., bello urbem, Verg.; het (op iemd) gemunt hebben, Troianos monstra petunt, Verg. | (iets) verlangen, begeren, vorderen, vragen, (om iets) verzoeken, smeken, sui laboris praemia, Caes., pacem a Romanis, Caes., poenas ab alqo, Cic., vitam nocenti, Tac., alci tribunatum ab alqo, Cic., ab alqo de alqa re, Brut. ep. ad Cic., Iphicratem ab Atheniensibus ducem (als aanvoerder), Nep., m. ut, of m. enkele coni., of m. ne, Cic., ook overdr. van het levenloze, b.v. quantum res petit, eist, Cic.; (tot mingenot) begeren; (voor het gerecht, bij de praetor enz.) vorderen, verzoeken om enz., hereditatis possessionem, Cic., ook = aanspraak maken op enz., een eis instellen, als eiser optreden, gewl. absol., ab alqo, Cic., sibi soli, Cic., is unde petitur, de gedaagde (tgo. is qui petit = petitor, de eiser), Cic.; verzoeken om enz., dingen naar enz., consulatum, praeturam, Cic., ook absol., ii qui nunc petunt, Cic.; (tot beminde) begeren, aanzoek doen om enz., alqm, Sall. | zoeken, opzoeken, sedem stationemque, Verg.; (naar iets) streven, (iets) trachten te verkrijgen, salutem fuga, Nep., mortem, Cic., sapientiam, Cic., gloriam, Sall., poët. c. inf., Verg., Hor.
II. praegn.
a. eig., halen = weg-, af-, vandaan halen, cibum e flamma, Ter., cuius adventu certiores facti petiverunt (sc. pecuniam), Cic. | halen = ophalen, qemitus dito de corde, Ov.
b. overdr., ontlenen aan enz., zoeken bij enz., alqd a Graecis, Cic., praesidium ex alcs benevolentia, Cic.
