grootste eiland van de Stille Oceaan, behorende tot Mëlanesië. 785.000 km2, ong. 1.300.000 inw. Papoea’s, in het binnenland ook d wergstammen.
Dwars door het eiland, in W.-O. richting, loopt een hooggebergte met besneeuwde toppen (tot 5000 m.). Aan weerszijden daarvan moerassige laagvlakten met een vochtig, tropisch, ongezond klimaat. De bevolking woont in hoofdzaak aan de mangrove-kust, langs de rivieren en in het gebergte. Zij leeft van vis, sago en knolgewassen. Metaalbewerking is onbekend. Kolonisatie van Indo-Europeanen had tot dusver nog weinig resultaat.
Voor de wereldeconomie is het eiland van weinig betekenis. Slechts de goudwinning in het binnenland van het O. gedeelte is belangrijk. Het Westelijk gedeelte van het eiland is Nederlands, het O. gedeelte bestaat uit het Australische territorium Papoea en het Australische mandaatgebied Territorium van Nieuw Guinea. Het eiland was nog slecht bekend. Gedurende W.O. II zijn echter grote gebieden ontsloten.
