naam van enige koningen van Engeland.
I, (1100-1135), geb. 1068. De jongste zoon van Willem de Veroveraar, volgde zijn broeder Willem II in 1100 op, terwijl zijn oudere broeder Robert ten kruistocht was. Bij diens terugkomst ontstond strijd, eindigende met Robert’s nederlaag (1106) en gevangenschap (tot 1134). H. was bekend om zijn grote ontwikkeling (Beauclerk).
II, (1154-1189), geb. 1133. Zoon van Geoffrey Plantagenet en Mathilde, dochter van Hendrik I. Werd in 1150 hertog van Normandië, erfde 1151 Anjou, Maine en Touraine, verkreeg 1152 door huwelijk met Eleanore van Poitou Guyenne, Gascogne en Poitou. Bezat daardoor een derde van Frankrijk. Na zijn troonsbestijging onderwierp hij de opstandige adel en Ierland en maakte Schotland schatplichtig.
III, (1216-1272), geb. 1207 (Plantagenet). Had voortdurend te strijden met de baronnen, die hun macht, hun bij de Magna Charta verleend, trachtten uit te breiden. Zij namen hem in 1264 gevangen; zijn zoon Eduard herstelde hem op de troon.
IV, (1399-1413), geb. 1367. Zoon van Jan van Gent, uit het Huis Lancaster. Dwong Richard II tot troonsafstand. Streed tegen Schotland en Wales, vervolgde de aanhangers van Wycliff.
V (1413-1422), geb. 1387. Lancaster. Deed 1415 een inval in Frankrijk en behaalde de overwinning van Azincourt. Veroverde 1417 Normandië. Bij het verdrag van Troyes (1420) verkreeg H. de hand van Catharina, dochter van Karel VI van Frankrijk, het regentschap en uitzicht op de opvolging in Frankrijk.
VI, (1422-1471) (Lancaster), geb. 1421. Onder hem gingen de Engelse veroveringen in Frankrijk verloren en werd de 100-jarige oorlog beëindigd (1453). Tot tolk der ontevredenheid maakte zich Richard van York, die zich als opvolger wist te doen erkennen, maar bij Wakefield (1460) sneuvelde (Rozenoorlog). Richards zoon Eduard riep zich tot koning uit (1461); H. werd 1464 gevangengenomen, tijdelijk op de troon hersteld (1470), opnieuw gevangengenomen (1471) en vermoord.
VII, (1485-1509), geb. 1457, zoon van Edmund Tudor. Overwon Richard III bij Bosworth. Huwde met Elizabeth, dochter van Eduard IV van York. Wist in geheel Engeland orde en rust te herstellen.
VIII (1509-1547) (Tudor), geb. 1491. Huwde 1509 met Catharina van Aragon, weduwe van zijn broeder Arthur. Voerde 1511-1529 een actieve buitenlandse politiek, daarbij vnl. geleid door Wolsey. Deze viel 1529 in ongenade, toen hij de scheiding van H. van Catharina bij de paus niet kon doorzetten. Met de goedkeuring van het Parlement erkende H. de pauselijke suprematie niet meer en proclameerde zichzelf tot Hoofd van de Kerk. H. bleef echter afkerig van de Hervorming, welker aanhangers hij evenzeer vervolgde als de aan Rome getrouw blijvenden, als Thomas More en bisschop Fisher, die op het schavot stierven.
H. huwde 1533 met Anna Boleyn (moeder van Elizabeth); liet haar in 1536 op beschuldiging van echtbreuk onthoofden. Vervolgens nam hij nog tot gemalin Jane Seymour (gestorven bij de geboorte van Eduard VI), Anna van Cleef (gescheiden), Catharina Howard (onthoofd), Catharina Parr, die hem overleefde.
H. liet in 1539 de ,,zes geloofsartikelen” aannemen, die als de leerstellingen der Eng. Kerk afgekondigd werden, de zgn. „bloedartikelen”.
