(1541-1614), Kretenzisch schilder en beeldhouwer. Zijn eerste scholing heeft hij genoten op de Byzantijnse school op Kreta.
Tussen 1560 en 1570 maakt hij een studiereis naar Venetië, waar hij leerling is van Titiaan en Tintoretto. In Rome komt hij o.a. onder invloed van Michelangelo. In 1572 gaat hij uit Italië weg naar Spanje. In 1576 krijgt hij opdracht voor een altaar in Toledo, waar hij tot het eind van zijn leven is gebleven. Hij schildert o.a.: ’Droom van Filips II’ (1576, Escorial, Madrid), ’Piëta’ (1577, New York), ’Annunciatie’ (1579, Madrid). Hierna beklemtoont hij het bovennatuurlijke element nog meer zoals in ’De marteling van de H. Maritius’ (Madrid) en een van zijn meesterwerken het epitaafbeeld van ’De begrafenis van Graaf Orgaz’ (1586, Toledo). Nu wordt zijn kunst louter visionairzoals in ’De doop van Christus’ (1595-1600, Madrid), zijn gezichten worden ovaal en onwezenlijk smal. De personages, het onderwerp, worden geheel onlichamelijk en onstoffelijk. Zoals ’Het Pinksterwonder’ (1600, Madrid), ’De kroning van Maria’ (1600, Madrid) en in het bijzonder zijn ’Apocalyptisch visioen’ (1605). Van zijn landschappen is bekend zijn ’Gezicht op Toledo bij onweer’ (1608, New York),
zie schilderkunst – middeleeuwen – Spanje; zie barok – Spanje.
