(1386-1466), Italiaans beeldhouwer in marmer, hout en brons. In 1403 medewerker van Ghiberti.
Drie jaar later de medewerker van Nanno di Banco. Zijn eerste figuren voor de Dom van Florence waren gotisch uitgevoerd. Ze bestonden uit twee profetenfiguren aan het zijportaal, Johannes in de Dom en een marmeren Davidfiguur. In 1412 schept hij de uiterst realistische ’Gekruisigde’ voor de Santa-Croce die Brunelleschi op een boer vond lijken. Hij gaat op deze weg verder en maakt in 1416 de dappere St. Joris voor de Or San Michele, een sculptuur, die opvalt door zijn revolutionaire compositie. Van 1415-1420 schept hij de levensgrote marmeren figuren voor de campanile van de Dom, die beogen de innerlijke bewogenheid van de mens uit te beelden. In dezelfde tijd maakt hij samen met Michelozzo het grafmonument van de tegenpaus Johannes XXIII. In 1427 voltooit hij het reliëf ’Gastmaal van Herodes’ aan het doopvont van Siena. Omstreeks 1430 ontstaat de Annunciatie in de Santa Croce, een samensmelting van gotische en klassieke vormen. Van 1434-1438 werkt hij aan het marmeren reliëfwerk ’Dansende Putti’ aan de buitenzijde van de kathedraal in Prato. Van 1438-1443 werkt hij aan de beroemde bronzen David van het Bargello, de eerste naaktfiguur sedert de klassieke Oudheid, een geheel vrijstaand beeld. In die tijd vervaardigt hij ook de marmeren portretbuste van Niccolö da Uzzano. Daarna de sacristie van de San Lorenzo. In 1443 vertrekt Donatello uit Florence naar Padua waar hij in de jaren 1443-1453 het altaar in de St. Antoniuskerk met beelden en reliëfs versiert en voor dit gebouw het beroemde ruiterstandbeeld van Gattamelata, dat wordt beschouwd als het eerste en tevens mooiste ruiterstandbeeld van de Italiaanse renaissance. In 1454 keert hij terug naar Florence waar hij zich toelegt op christelijk-religieuze motieven, zie schilderkunst – vroege renaissance – Italië – inleiding;
zie beeldhouwkunst – vroege renaissance - Florence;
zie beeldhouwkunst – vroege renaissance – Siënna.
