m. -en, -s; (o.-Fr. estandart v. Lat. extendere = ontplooien); de bet. 7-13 onder invloed van Eng. standard:
1. vaandel, vaan, banier, veldteken: de keizerlijke standaarden; de standaard planten; de standaard van het kruis; ook naam van dagbladen, die de standaard opheffen ener partij; 2. vaandel der ruiterij: een regiment huzaren, waarbij de standaard en de trompetters;
3. op een schip: brede wimpel: het voeren van wimpel of standaard;
4. herald.: grote vlag met alle kwartieren van het wapen: standaard noemt men een vlag, die zeer lang en breed is;
5. de stok van de standaard: de vaan hangt bij de standaard neer;
6. een op een voet slaande staaf om enig voorwerp te ondersteunen, om er iets aan op te hangen; een staand toestel voor dezelfde doeleinden, of om er iets in te zetten: standaards van gebronsd ijzer; een paraplu in de standaard zetten;
7. wettig exemplaar van een maat- of gewichtseenheid, blijvend model: legger, slaper: de Nederlandse standaard was iets lichter dan het kilogram te Parijs;
8. vaststaand erkend voorbeeld of model van volmaaktheid: Vondels taal is een blijvende standaard;
9. maatstaf, criterium, toets: iets tot standaard nemen;
10. datgene, welks waarde als onveranderlijk wordt beschouwd, zodat het kan dienen als waardemeter; inz. in het muntwezen: a) het edel metaal, dat tot waardemeter is aangenomen, b) muntregeling of muntstelsel, waarin een edel metaal tot waardemeter is aangenomen: a) landen waar het goud standaard is; b) dit land heeft twee standaarden of dubbele standaard, een zilveren standaard (waarbij het zilver standaard is) en een gouden standaard (waarbij het goud standaard is); zie mono- en bimetallisme; 11. een bepaald peil van voortreffelijkheid, een bepaalde graad van een hoedanigheid: een hoge standaard bereiken;
12. zeker papiermerk: papier zonder toestemming aanduiden met standaard;
13. een bepaalde hoeveelheid timmerhout o. a. 162 Eng. kubieke voet: met een lading van 2000 standaard gezaagd hout.
