de voornaamste en machtigste stad op Sicilië, ± 735 door de Doriërs gesticht. In haar bloeitijd had de stad een om trek van 6 uur en een bevolking van 1/2 millioen zielen.
Ze bestond uit 5 samengesmolten steden: Ortygia met de bron Arethusa, Achradina, het fraaiste gedeelte, Tyche, Neapolis en Epipolae, het hoogste gedeelte. De geschiedenis van Syracusae is een aaneenschakeling van oorlogen, burgertwisten, omwentelingen en tirannieën. (Zie: Gelo, Dionysius, Agathocles, Hiero I en II). Een kleinzoon van dezen laatsten, Hieronymus, liet de vriendschap met Rome varen, en de consul Marcellus nam toen de stad (212) na een tweejarig beleg in. Van dezen tijd af verviel de stad meer en meer. Zij is de geboorteplaats van Archimedes en van den dichter Theocritus.