Klassiek handwoordenboekje

M.J Koenen en dr. Van Anrooy (1920)

Gepubliceerd op 18-03-2024

Balder

betekenis & definitie

Baldur, de goedige zoon van Odin en Frigga, hij is de god van het licht en bijgenaamd de Witte, ook de god der schoonheid en der welsprekendheid, de beschermer van den vrede, den godsdienstzin en de gematigdheid. Eigenlijk is hij de uitgebreide verpersoonlijking van het leven der natuur in de vier jaargetijden en een der mooiste scheppingen in de Noordsche mythologie.

Om de liefde, die de Asen Balder toedragen, om de vreugde, die hij brengt aan goden en menschen, haat Loki hem met een diepen haat. En de Asen verkeeren in voortdurende zorg over hun lieveling Balder. Frigga gaat over heel de aarde rond, zij begeeft zich tot alle menschen en dieren, tot alle planten en steenen om ze te smeeken, dat ze den god van het licht niet zullen deren. En allen beloven het plechtig en met een duren eed, Balder zal onkwetsbaar zijn. Met deze blijde mare komt Frigga op Asgard terug, en er wordt een groot feest gevierd; de onkwetsbare Balder is het middelpunt van al de vreugde: als mikpunt bij den wedstrijd in het speerwerpen blijft hij ongedeerd, geen lans treft hem, noch hout noch steen. Daar verschijnt Loki aan de gouden poort van den hemelburcht, waar hij Hodur ontmoet, den blinden zoon van Odin; deze kan geen spies werpen, geen speer slingeren naar het doel. Maar Loki zegt hem: „Ik weet raad, ik zal uw hand vasthouden; den boog aantrekken kunt ge zelf. Ik zal voor u een pijl zetten op de pees, en zoo zult ge u met de anderen vermaken, die spelen om Balder heen.” En Hodur ducht geen kwaad. Op hetzelfde oogenblik snort de pijl van Loki, en Balder stort dood neder. De pijl was vervaardigd uit het hout van marentakken, en Frigga had vergeten deze den eed af te nemen. Loki was achter dit geheim gekomen. Nu daalde de nacht van droefheid over Asgard en de Asen: Balder was dood (winter) en met hem het licht en de blijheid; in woede doodde Wali den blinden Hodur, en Loki vluchtte naar het sombere Helheim. De Asen legden een grooten brandstapel op een rijk schip, en brandend droeg het vaartuig Ringhorne het lijk van Balder naar de hooge zee, waar de vlammen het verteerden (zonsondergang en avondrood). Nanna, Balders gemalin, stierf van droefheid. Algemeene treurnis in Asgard en Midgard. Hermod wordt naar Helheim gezonden om Balder terug te vragen, maar zonder gevolg. En nu neemt Frigga in wanhoop het besluit af te dalen in Helheim en als smeekelinge te treden voor den troon van Hela, om deze te vragen om haar Balder terug te geven. Ze weet Helas hart te vermurwen, en Hela zal Balder toestaan terug te keeren op deze voorwaarde, dat allen en alles, zoo levende wezens als de levenlooze dingen tranen zullen schreien om Balders dood. En menschen en dieren, planten en steenen, lichtelfen en donkerelfen, de aardmannetjes en de steendwergen, de Walkyren en de helden in Walhalla begonnen te weenen, omdat ze Balder zoo lief hadden (het smelten van de sneeuw, het loskomen der voorjaarswateren). En andermaal daalde Frigga naar Helheim af en wederom luisterde Hela geroerd. Daar klonk een luide schaterlach van Loki: Frigga smeekte hem om één traan, maar Loki wilde niet weenen over Balder. En Balder moet in Helheim verblijven en wel tot den Wereldbrand, dan zal hij deelnemen aan den strijd tegen de booze machten. Zie verder Loki en Sigyn. Met Balder’s dood begint het einde der Asen, de Godenschemering. Zie verder Surtur en Wereldbrand.

< >