(ook: insolatie). Overmatige verhitting van het lichaam door directe zonnebestraling, zonder dat spierarbeid verricht wordt, noemde men z.
Aron toonde echter op Manila aan, dat niet de werking der zonnestralen de oorzaak van z. is, doch de warmte zelf; dit blijkt hieruit, dat z. óók in de volle zon nooit optrad, als het hoofd slechts voldoende afgekoeld werd. Dus eigenlijk bestaat er geen verschil tusschen z. en bedwelming door de hitte: bijv. bij spierinspanning, zooals bij lange marschen of in oververhitte ruimten (ignisatie noemt men het dan).
Men denke hierbij ook aan het gevaar voor z., dat zonnebaden opleveren. Men heeft bij z. temperaturen van 42 tot 46° C waargenomen; of hierbij alleen warmtestuwing of ook warmteproductie door prikkeling van het warmtecentrum ontstaat, is een open vraag.
De z. vertoont het beeld van een hersenvliesontsteking ; soms ook van een encephalomeningitis haemorrhagica (apoplexia Solaris), waarbij naast verlammingsverschijnselen ook epileptiforme aanvallen voorkomen, naast delirante toestanden, schemertoestanden, zelfs neuritis optica, doofheid e.d. Het hersenvocht vertoont vaak een vermeerdering van het aantal lymphocyten, die maanden lang kan blijven bestaan, en de druk is vaak verhoogd.
Gewoonlijk treden de verschijnselen van bewusteloosheid of van psychischen aard eerst na 3 à 7 uur op; doch soms zelfs na 7 à 10 dagen komen nog opnieuw verschijnselen voor den dag, die zelfs dan nog tot den dood kunnen voeren; meestal treedt na z. echter genezing op. Vergelijk → Zonnebad; Zonnebrand. Klessens.