Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Wittgenstein

betekenis & definitie

1° Emil, prins van, Russisch luitenant-generaal. * 21 April 1824 te Darmstadt, ✝ 16 Sept. 1878 te Egern aan de Tegernsee. Eerst in krijgsdienst van het groothertogdom Hessen, onderscheidde hij zich in den strijd tegen Denemarken (1848).

Daarna trad hij in Russischen dienst en, ofschoon reeds in 1866 gepensionneerd, nam hij in 1877-’78 nog deel aan den oorlog tegen de Turken.

Werken: Gedichte; Kavallerie-Skizzen (1859); Deutschland in die Schranken (1860).

Lousse.

2° Ludwig Adolph Peter, graaf en sedert 1834 vorst zu Sayn-W.-Ludwigsburg, Russisch veldmaarschalk. * 17 Jan. 1769 te Perejaslawl (gouv. Wladimir), ✝ 11 Juni 1843 te Lem-berg (Lwów). Van 1795 af nam hij deel aan de oorlogen tegen de Turken en tegen Napoleon I, o.a. in 1812 bij de Duna en aan de Beresina, waar hij den overtocht tevergeefs trachtte te versperren. In 1813 bezette hij Berlijn en werd na den dood van Koetoesow tot opperbevelhebber van het Russisch-Pruisisch leger benoemd. Nadat hij echter bij Groszgörschen en bij Bautzen de nederlaag had geleden, legde hij deze voor hem te hooge waardigheid neer en trok in 1814 aan het hoofd van een Russisch legerkorps in het leger van Schwarzenberg naar Frankrijk, alwaar hij te Bar-sur-Aube zwaar gewond werd. In 1818 werd hij lid van den rijksraad, in 1823 veldmaarschalk; in den krijg tegen de Turken van 1828 opperbevelhebber te land; doch hij moest reeds in 1829 den dienst verlaten.

Lousse.

Lit.: Dahlhoff, Gesch. der Grafsch. Savn (1874); Hinsberg, Sayn-W.-Berleburg (1920-’25); A. Graf von Hachenburg, Die Saynische Chronik (privaatdruk, 1928).

3° Wilhelm Ludwig Georg, vorst z u Sayn-W. -Hohenstein, Pruisisch staatsman. * 9 Oct. 1770 te Laasphe (Westfalen), ✝ 11 April 1851 te Berlijn. Eerst gezant in Kassei (1797); ijverde voor de aansluiting bij Napoleon I tegen Rusland. In 1814 minister der politie; van 1819 tot zijn dood minister van Binnenlandsche Zaken (Hausminister). Hij was het hoofd der reactionnaire partij aan het Pruisische koningshof en bestreed zonder onderscheid zoowel de hervormingsplannen van Hardenberg als door zijn allerscherpsten spionnagedienst de revolutionnaire kuiperijen der demagogen.

Lit.: L. Dehio, W. und das letzte Jahrzehnt Friedr. Wilhelms III (in: Forschungen zur Brandenb. und Preuss. Gesch., XXXV 1923).

Lousse.

< >